Thế hệ cha ông chúng ta từng sống với một hình mẫu nam giới quen thuộc: trầm tính, phong trần, rắn rỏi, “đẹp trai” một cách bất cần. Ở thời điểm mà chuẩn mực nam tính đồng nghĩa với khả năng gánh vác, “đàn ông là phải mạnh mẽ, không cần quan tâm ngoại hình” gần như là một lời răn dạy mặc định. Thế nhưng, hình mẫu ấy đang phai mờ.
Sự trỗi dậy của mạng xã hội, các nền văn hóa đại chúng như K-pop, phim ảnh, mạng xã hội đã làm thay đổi khái niệm “nam tính cổ điển”. Những người đàn ông bóng bẩy, thân hình săn chắc, da mặt láng mịn giờ đây trở thành hình mẫu lý tưởng mới. Chuẩn đẹp đã không còn là đặc quyền của phụ nữ mà được mở rộng, áp đặt và mặc nhiên kỳ vọng ở cả hai giới.
Theo thống kê từ Hiệp hội Phẫu thuật thẩm mỹ Hoa Kỳ (ASAPS), số ca phẫu thuật ở nam giới đã tăng hơn 300% trong hai thập kỷ. Còn tại Hàn Quốc – quốc gia dẫn đầu về công nghiệp thẩm mỹ lên đến hàng chục nghìn nam giới thực hiện các thủ thuật dao kéo mỗi năm, từ cắt mí, độn cằm đến gọt xương hàm.
Ở Việt Nam, từ sau đại dịch COVID-19, ngành thẩm mỹ ghi nhận sự gia tăng đáng kể lượng khách hàng nam, chủ yếu nằm trong độ tuổi từ 25-40. Họ không chỉ là nghệ sĩ, người mẫu mà còn là nhân viên văn phòng, doanh nhân, người làm dịch vụ… Những người muốn cải thiện diện mạo để phục vụ cho sự nghiệp, cho tình yêu, cho chính cái nhìn của họ với bản thân. Họ không xấu. Họ chỉ cảm thấy chưa đủ đẹp.
Một chàng trai ở Hàn Quốc Park Jae Hun, 29 tuổi, vẫn muốn cải thiện vẻ ngoài của mình. “Phẫu thuật thẩm mỹ có lẽ sẽ cho tôi cơ hội tốt hơn”, anh chia sẻ. Khi được hỏi thích gì về ngoại hình của mình, anh chỉ nói rằng cảm thấy tự tin hơn khi tiếp xúc với mọi người và ngày càng thích ngoại hình hiện tại của mình. Anh tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ bởi áp lực để có vẻ ngoài chuẩn đẹp là rất lớn tại Hàn Quốc. Việc cải thiện về mặt ngoại hình luôn được giới trẻ Hàn Quốc chú trọng, đặc biệt là ở các thành phố, do điều này sẽ cải thiện cơ hội của họ tại các cuộc phỏng vấn việc làm khi mà vẻ bề ngoài đóng vai trò rất quan trọng trên thị trường lao động.
Không thể phủ nhận rằng, phẫu thuật thẩm mỹ nếu được thực hiện đúng cách và đúng nhu cầu là công cụ giúp chúng ta cải thiện ngoại hình, tăng sự tự tin và mở rộng cơ hội trong cuộc sống. Nhưng ở chiều ngược lại, nó cũng là hệ quả của một xã hội ngày càng bị chi phối bởi hình ảnh. Một xã hội nơi giá trị con người bị “rút gọn” qua nhan sắc, lượt yêu thích và những tấm ảnh chỉnh sửa kỹ lưỡng.
Chuẩn đẹp hiện đại không đến từ cá nhân mà là sản phẩm của một thị hiếu đại chúng đã bị thương mại hóa. Truyền thông, mạng xã hội và các công nghệ làm đẹp đã định hình một hình mẫu cụ thể: sống mũi cao, gương mặt V-line, da trắng, mắt hai mí to tròn, làn da láng mịn, không tàn nhang, không nếp nhăn. Bất kỳ ai không đạt chuẩn sẽ cảm thấy bản thân thiếu đi sự tự tin vốn có, điều mà lẽ ra có thể chứng minh bằng tri thức, cách đối nhân xử thế ở ngoài xã hội hơn là một vẻ đẹp theo tiêu chuẩn cộng đồng.
Họ cắt mí vì nghĩ mắt một mí nhìn chưa đủ đẹp, độn cằm để có gương mặt cân đối, hút mỡ bụng để mặc áo khoe cơ thể, thậm chí tiêm filler để có đôi môi đầy đặn. Những quyết định đó nghe tưởng như tự nguyện đôi khi lại xuất phát từ một nội lực mong manh: nỗi sợ không đủ hấp dẫn, không đủ được nhìn nhận, không đủ để cạnh tranh.
Có một thực tế đáng quan ngại khi ngoại hình bị chuẩn hóa, cái đẹp không còn là sự tự do thể hiện cá tính, mà trở thành một sự mong cầu để được chiến thắng trong “trò chơi thị giác” ở thời đại số và đó là một nỗi trăn trở của con người ở thời đại ngày nay, khi người ta làm đẹp, nhưng không biết bản thân đang trở thành ai.
Làm đẹp là quyền của mỗi người, không phân biệt giới tính. Đàn ông làm đẹp không phải là sự giảm sút của tính nam, mà là sự tiến hóa của nhận thức. Đó là lúc người đàn ông biết trân trọng bản thân, biết rằng vẻ ngoài cũng đáng để đầu tư, chăm chút, cải thiện. Xã hội hiện đại đã mở cửa cho họ quyền đó – một cách chính đáng.
Nhưng, cũng chính xã hội ấy đang âm thầm dựng lên những khuôn mẫu cứng nhắc về “nam giới thời đại mới”: gương mặt phải thon gọn, sống mũi phải cao, mắt phải sâu, da phải trắng, tóc phải bồng bềnh. Những hình mẫu đẹp theo một chuẩn mực xã hội đang đồng hóa đàn ông, biến họ thành bản sao của nhau những khuôn mặt tựa như nhau.
Không ít người, trong hành trình làm đẹp, đã đánh rơi bản sắc. Họ sửa gương mặt đến mức không còn nhận ra chính mình. Họ thay đổi từng đường nét để khớp với một hình ảnh mà xã hội tung hô, dù hình ảnh đó không hề phản ánh con người thật bên trong. Vẻ đẹp nếu chỉ là sự lặp lại công nghiệp, sẽ không còn là vẻ đẹp mà là sản phẩm.
Không ai ngăn cấm bạn đẹp lên nhưng, cái đẹp sẽ vô nghĩa nếu bạn phải đánh đổi sự tự tin, khí chất và cá tính độc lập của chính mình để đạt được nó. Một người đàn ông đáng ngưỡng mộ không phải là người hoàn hảo theo thị hiếu đám đông, mà là người đủ vững vàng để không cần phải giống bất kỳ ai. Anh ta không phải chạy theo vẻ đẹp đang thịnh hành vì chính anh ta là gu thẩm mỹ của chính mình.
Vẻ ngoài có thể khiến bạn được chú ý nhưng, bản lĩnh và khí chất mới khiến bạn được trân trọng. Những điều đó không đến từ phòng mổ, mà đến từ quá trình sống, vấp ngã, học hỏi và trưởng thành. Một xã hội lành mạnh không nên cổ vũ cái đẹp rập khuôn, mà phải khuyến khích cái đẹp đa dạng. Không ai giống ai và cũng không cần phải giống ai. Mỗi người đều có quyền đẹp lên nhưng càng phải giữ được quyền là chính mình. Bởi đẹp đến mấy cũng vô nghĩa, nếu đó không phải là vẻ đẹp thật sự thuộc về bạn.
Vẻ đẹp của một chàng trai Hàn Quốc sau khi phẫu thuật thẩm mỹ
