Whisky hay whiskey, làm sao để phân biệt?

  • by Belle Hoang
  • March 6, 2023

Bạn luôn cảm thấy khó phân biệt giữa whisky và whiskey? Hy vọng bạn sẽ tìm thấy câu trả lời với những kiến thức trong bài viết sau đây.

Whiskey, hay rượu whisky, là một loại rượu chưng cất có màu đậm, được làm từ hỗn hợp lên men của các loại ngũ cốc như lúa mạch, ngô, lúa mạch đen và lúa mì. Hỗn hợp này sau đó được ủ trong thùng gỗ. Ban đầu được sử dụng cho mục đích y học, whiskey (hoặc rượu whisky) cuối cùng đã trở nên phổ biến như một thức uống cho mọi tâm trạng.

Có nhiều loại rượu whiskey, mỗi loại khác nhau dựa trên nơi sản xuất nó và loại hạt ngũ cốc được sử dụng. Đó có thể là một trong những loại đồ uống đắt nhất thế giới, với một số chai hiếm có giá lên đến hàng triệu đô la Mỹ.

Giá của một chai rượu whiskey được xác định bởi một số yếu tố, bao gồm cả chủng loại và độ tuổi. Nói chung, chúng càng lâu đời thì giá càng cao.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn vẫn là: tại sao một số rượu whisky lại có chữ ‘e’, ​​trong khi những loại khác lại không có nó? Câu trả lời nằm ở nguồn gốc và chủng loại tương ứng của chúng.

Whisky vs Whiskey: Câu chuyện về hai miền đất

Quá trình chưng cất đã được biết đến từ thời cổ đại, nhưng người cổ đại không chưng cất rượu, mãi đến sau này, ở những vùng như Ireland hay Scotland khoảng thời gian từ năm 1100 sau Công nguyên đến năm 1300 sau Công nguyên, chưng cất rượu mới được biết đến. 

Vì không phải lúc nào cũng có sẵn rượu, nên bia lúa mạch được chưng cất thành thứ được gọi là uisge beatha hay “nước của sự sống” trong tiếng Gaelic. Từ này được rút ngắn thành uisge và cuối cùng được gọi là ‘whisky’.

Cách đánh vần thức uống có cồn ngày nay là kết quả của việc bắt nguồn từ tiếng Gaelic uisge trong tiếng Ireland và Scotland.

Do đó, khi những người nhập cư Ireland di cư đến Bắc Mỹ, chủ yếu đến Mỹ, họ đã mang kiến ​​thức về rượu whisky, và cách viết của nó, đến quê hương mới.

Đây là lý do tại sao rượu whisky ở Ireland và Mỹ được đánh vần bằng chữ ‘e’, ​​trong khi những loại rượu ở Scotland và Canada được đánh vần là ‘whisky’.

Sự khác biệt về chính tả này sau đó được theo bởi hầu hết các nhà sản xuất đồ uống có cồn ở các quốc gia tương ứng bị ảnh hưởng.

Các loại rượu whisky và whiskey

Có nhiều loại whisky, hoặc rượu whiskey, dựa trên xuất xứ của chúng. Những cái tên đến từ sự kết hợp của loại ngũ cốc được sử dụng, phương pháp được sử dụng để làm ra, và nơi sản xuất. Điều này, chủ yếu dựa trên nguồn gốc như vùng Ailen, Scotch, Bourbon, Tennessee, Canada và Nhật Bản, được phân loại thêm là mạch nha đơn, lúa mạch đen và hỗn hợp, và các biến thể khác.

 

Mạch nha đơn

Khi một loại rượu whisky được sản xuất tại một nhà máy chưng cất duy nhất, chỉ sử dụng lúa mạch nha làm ngũ cốc, loại rượu ra đời được gọi là mạch nha đơn. Hoặc nói chung, hàm ý gọi mạch nha đơn để nói về rượu whisky Scotch, nhưng quá trình này cũng được tuân theo để tạo ra các loại khác, bao gồm cả rượu Ireland.

Mạch nha đơn là một trong những loại rượu whisky được sản xuất rộng rãi nhất. Ngày nay, nhiều loại rượu whisky đắt nhất thế giới là loại mạch nha đơn. Một số thương hiệu sản xuất mạch nha đơn được biết đến nhiều nhất có thể kể tên như:  Monkey Shoulder, Laphroaig.

Lúa mạch đen

Giống như mạch nha đơn, rượu whisky lúa mạch đen được làm thủ công trên khắp thế giới, rộng lớn nhất và được biết đến nhiều nhất, có lẽ là vùng Bắc Mỹ.

Về cơ bản, bột lúa mạch đen hoặc hỗn hợp nghiền lúa mạch đen và mạch nha có thể được sử dụng để làm rượu whisky lúa mạch đen. Ở Mỹ, rượu whisky lúa mạch đen phải có ít nhất 51% lúa mạch đen. Tuy nhiên, nếu là loại rượu whisky sản xuất tại Canada không có những điều kiện tiên quyết như vậy.

Trong số các thương hiệu sản xuất rượu whisky lúa mạch đen có Elijah Craig, WhistlePig và Old Overholt, và một số khác.

Hỗn hợp

Như tên cho thấy, bất kỳ loại rượu whisky nào là sự pha trộn của rượu whisky mạch nha và ngũ cốc đều có thể tạo nên loại này. Do đó, các loại rượu whisky làm từ các loại ngũ cốc khác nhau được trộn thành các loại rượu whisky hỗn hợp. Bất kỳ loại rượu whisky nào không được phân loại thành các phong cách tiêu chuẩn cũng có thể được gọi là rượu whisky hỗn hợp.

Chivas Regal, The Famous Grouse, rượu whisky Ấn Độ Oaksmith Gold là một số thương hiệu nổi tiếng về rượu whisky hỗn hợp.

Rượu Scotch

Theo quy định ở Anh, một loại rượu whisky chỉ có thể được gọi là Scotch nếu được sản xuất và đóng chai ở Scotland. Chúng bao gồm rượu whisky Scotch mạch nha đơn và rượu whisky Scotch hạt đơn. Vị khói là dấu hiệu đặc trưng của Scotch mạch nha đơn. Những loại rượu whisky này cần ủ trong thùng gỗ sồi ít nhất ba năm.

Glenmorangie là một trong những loại rượu whisky Scotch ngon nhất trên thế giới. Ardbeg, Johnnie Walker, The Sassenach và The Glenlivet là một trong những tên tuổi lớn khác làm ra rượu whisky Scotch.

Rượu Ireland

Một loại rượu whisky được sản xuất tại Ireland được gọi là rượu whisky Ireland. Điểm độc đáo của loại rượu này là phong cách tổng hòa. Lúa mạch chưa qua chưng cất ba lần được pha trộn với rượu whisky ngũ cốc để làm rượu whisky Ireland. Tiếp theo là thời gian ủ hạn ít nhất ba năm, cho chất vị nhẹ và mịn màng để nếm thử.

Knappogue Castle, Redbreast, Green Spot và Jameson là một số nhãn hiệu nổi tiếng. McConnell’s Irish Whisky cũng có thể được sử dụng để pha chế các loại cocktail tuyệt vời .

Bourbon

Bourbon là một loại rượu whisky thuần túy của Mỹ, được sản xuất lần đầu tiên tại Kentucky. Một số thương hiệu nổi tiếng của Bourbon có thể kể tên: Knob Creek, Wild Turkey, Four Roses và Old Forester 1920 lịch sử.

Loại rượu này có một số quy định nghiêm ngặt: chẳng hạn phải có ít nhất 51% ngô nghiền trong rượu; phải được chưng cất và đóng thùng với nồng độ cồn xác định. Đặc trưng hơn, loại rượu này cũng phải được ủ trong những thùng gỗ sồi cháy, mới. Những quá trình này góp phần tạo nên hương vị đặc trưng của bourbon.

Tennessee

Đúng như tên gọi, rượu whisky Tennessee được sản xuất tại tiểu bang cùng tên của Hoa Kỳ và tuân theo quy trình sản xuất gần giống như rượu Bourbon. Tuy nhiên, một điểm khác biệt quan trọng trong việc tạo ra Tennessee là nó phải trải qua quá trình lọc than được gọi là Lincoln County Process, ngay trước khi rượu chưng cất trong suốt được chuyển đến các thùng. Quá trình này mang lại cho nó một hương vị đặc biệt của gỗ hơi cháy.

Tuy nhiên, hương vị cũng có thể khác nhau vì các nhà sản xuất Tennessee có những cách khác nhau để hoàn thành Lincoln County Process.

Jack Daniel’s, một trong những thương hiệu rượu whisky nổi tiếng nhất thế giới Tennessee. Old No.7, một dòng thuộc Jack Daniel’s Tennessee nguyên bản, có hương vị ngọt ngào với một chút cam, sô cô la đen, các loại hạt và gỗ. Các thương hiệu rượu whisky Tennessee nổi tiếng khác bao gồm Sweetens Cove, Uncle Nearest, và Tennessee Whisky của Benjamin Prichard….

Whisky Canada

Lúa mạch đen là một loại ngũ cốc hàng đầu được sử dụng trong các loại rượu whisky của Canada. Có thể có hơn 20 thành phần trong rượu whisky Canada, đồng thời không có qúa nhiều quy định nghiêm ngặt nào quản lý quá trình sản xuất rượu whisky Canada.

Do đó, những thứ như quá trình chưng cất và loại thùng sẽ hoàn toàn là sự lựa chọn của nhà sản xuất.

Whisky Canada nổi tiếng về hương vị và sự êm ái nhất trên thế giới. Có thể kể tên: Pike Creek, Alberta Premium, Proof và Canadian Club.

Whisky Nhật Bản

Kể từ khi các viện sĩ Scotland dạy người Nhật nghệ thuật làm rượu whisky vào những năm 1920, phong cách chế biến rượu whisky thủ công của Nhật Bản gần với Scotch hơn. Đây cũng là lý do tại sao rượu whisky Nhật Bản được viết mà không có chữ ‘e’.

Trong khi mạch nha đơn là loại được ưa chuộng, mạch nha Scotch cũng được sử dụng trong các loại rượu whisky pha trộn của Nhật Bản. Tuy nhiên, không giống như tất cả các loại khác, rượu whisky Nhật Bản không có bất kỳ thời gian ủ tối thiểu nào theo luật định.

Các thương hiệu rượu whisky nổi tiếng của Nhật Bản là Hibiki, Hakushu, Chichibu và Nikka.

Theo: August Man 

library