Whiskey hay whisky, là một loại rượu chưng cất sẫm màu được làm từ hỗn hợp ngũ cốc lên men như lúa mạch, ngô, lúa mạch đen và lúa mì. Hỗn hợp này sau đó được ủ trong thùng gỗ. Ban đầu được sử dụng cho mục đích y học, rượu whisky (hoặc rượu whiskey) cuối cùng đã trở nên phổ biến như một thức uống cho mọi tâm trạng.
Đồ uống có cồn có thể là một trong những loại đắt nhất thế giới, với một số chai hiếm có giá lên tới một triệu đô la Mỹ. Giá của một chai rượu whisky được xác định bởi một số yếu tố, bao gồm loại và tuổi. Nói chung, chúng càng “già đời” thì giá càng đắt đỏ. Có nhiều loại rượu whisky, mỗi loại khác nhau dựa trên nơi nó được sản xuất và loại hạt ngũ cốc được sử dụng để làm ra nó. Đó là lý do vì sao bạn sẽ bắt gặp các loại rượu whisky được đặt tên khác nhau như scotch, rye, bourbon và thậm chí cách viết cũng khác nhau nốt, dễ khiến những người mới nhập môn cho rằng sự nhầm lẫn đó là “sai chính tả”. Chúng ta sẽ cùng tìm lời giải cho hai thắc mắc lớn nhất này trước khi tiến sâu hơn về thế giới của loại thức uống được yêu thích nhất nhì hành tinh.
Về việc tại sao một số loại rượu whisky lại có thêm chữ “e”, trong khi những loại khác lại không có, câu trả lời nằm ở nguồn gốc và loại tương ứng của chúng. Quá trình chưng cất đã được một số nền văn minh cổ đại biết đến, nhưng họ không chưng cất rượu. Nó đến Ireland và Scotland từ năm 1100 đến năm 1300 sau Công nguyên. Vì rượu vang không phải lúc nào cũng có sẵn nên bia lúa mạch được chưng cất thành thứ gọi là “uisge beatha” (tức “nước sự sống” trong tiếng Gaelic). Từ này về sau được rút ngắn thành “uisge” và cuối cùng được gọi là “whisky”. Cách đánh vần đồ uống có cồn ngày nay là kết quả của sự bắt nguồn từ từ Gaelic uisge trong tiếng Ireland và tiếng Scotland.
Nhưng người Ireland thêm 1 chữ “e” vào cách gọi “whisky” để phân biệt rượu có xuất xứ từ Ireland vì vào cuối những năm 1800, rượu từ Scotland được cho là kém chất lượng. Do đó, khi những người nhập cư Ireland di cư đến Bắc Mỹ, chủ yếu là đến Hoa Kỳ, họ đã mang kiến thức về rượu whisky và cách viết của mình đến quê hương mới. Đây là lý do tại sao rượu whisky ở Ireland và Mỹ có thêm một chữ “e”, trong khi rượu whisky ở Scotland và Canada được gọi là “whisky”. Rượu được chưng cất từ Nhật sở dĩ cũng được gọi là “whisky” vì người Nhật đã đến Scotland để học cách làm rượu nên về sau giữ nguyên cách gọi gốc. Sự khác biệt về cách viết này được hầu hết tất cả các nhà sản xuất đồ uống có cồn ở các quốc gia tương ứng chịu ảnh hưởng tuân theo.
Bên cạnh câu chuyện về “whisky” hay “whiskey”, các tên gọi của rượu còn đến từ sự kết hợp của loại ngũ cốc được sử dụng, phương pháp được sử dụng để tạo ra nó, nhà máy chưng cất, nơi sản xuất… Tạm thời, chúng ta sẽ tìm hiểu tại sao rượu whisky được đặt các tên khác nhau như scotch, rye hay bourbon.
Rượu whisky Scotch
Rượu whisky Scotch, như tên gọi của nó, đến từ Scotland. Nó chỉ có thể được gọi là Scotch nếu nó được sản xuất tại Scotland – tương tự như Cognac và Champagne. Đây là một trong những loại rượu mạnh được quản lý chặt chẽ nhất trên thế giới, từ cách chế biến đến cách bán. Điều này làm cho nó trở thành một trong những loại rượu whisky chất lượng hàng đầu mà người yêu rượu có thể mua được. Tôi sẽ cho bạn biết thêm về các vùng của Scotch bao gồm Highland, Lowland, Speyside, Islay… nhưng đó là một câu chuyện dài cho một ngày khác.
Rượu lúa mạch đen (Rye)
Rye là một trong hai loại rượu whiskey bản địa của Mỹ, với tên bắt nguồn từ loại ngũ cốc được sử dụng. Các quy định tại Hoa Kỳ quy định rằng rượu whiskey lúa mạch đen cần phải có ít nhất 51% hạt lúa mạch đen để được gọi như vậy. Nó cũng phải được ủ trong thùng gỗ sồi Mỹ mới toanh. Không giống như rượu whisky Scotch, rượu whiskey lúa mạch đen được ủ không có giới hạn về thời gian được đề cập. Tuy nhiên, các quy định tương tự không áp dụng đối với rượu whiskey lúa mạch đen của Canada, điều này có thể gây nhầm lẫn, vì một số loại có thể không thực sự chứa bất kỳ loại lúa mạch đen nào. Song, rượu whiskey lúa mạch đen thường có vị gắt, nên được dùng trong pha chế cocktail nhiều hơn. Một số chai mà bạn có thể biết như Wild Turkey Rye Whiskey, Knob Creek Straight Rye Whiskey, WhistlePig Straight Rye Whiskey…
Rượu Bourbon
Bourbon là loại rượu whiskey khác của người Mỹ bản địa và nó phải được sản xuất với tổi thiểu 51% hạt ngô trở lên. Các thành phần khác trong danh sách bao gồm lúa mạch mạch nha và lúa mạch đen. Nó được sản xuất lần đầu tiên ở bang Kentucky. Lưu ý là nó phải được sản xuất tại Mỹ để được phân loại là rượu bourbon. Bourbon thường có hương vị ngọt ngào hơn so với các loại rượu whisky khác trong danh sách này. Một số chai bạn có thể biết như Elijah Craig, Old Forester, Maker’s Mark, Woodford Reserve…
