Thời gian trôi qua thật nhanh, Chợ Tốt là nơi đã giữ ngọn lửa đam mê của tôi suốt 10 năm qua. Tôi chưa có cơ hội làm việc ở những công ty Việt Nam khác nên không có quá nhiều trải nghiệm để so sánh. Riêng ở Chợ Tốt, tôi tin và thấy việc mình và tập thể Chợ Tốt làm sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho xã hội.
Nhìn lại những năm làm việc, tôi thấy cảm động bởi những câu chuyện về người dùng của Chợ Tốt. Tôi còn nhớ có một anh bán xe máy đã chạy xe từ Đồng Nai lên Sài Gòn lúc hơn 10 giờ đêm. Đến nơi, nhà người ta đóng cửa nên anh ngủ trước sân để đợi giao xe vào sáng sớm. Cũng có một anh bạn khác chuyên bán xe cũ ở Bình Thạnh. Khi Chợ Tốt ra đời, anh chỉ có vài chiếc xe thôi, nhưng giờ thì đã làm chủ vài cửa hàng. Những điều đó cho tôi biết rằng mình đã làm được việc có ích, giúp những người đam mê kinh doanh có cơ hội để sống tốt hơn.
Tuy ra đời ở thời điểm thương mại điện tử Việt Nam bắt đầu phát triển nhưng Chợ Tốt không chọn chạy theo thời trang, sách, đồ điện tử,… mà là đồ cũ và được xây dựng thành một sàn giao dịch rao bán tất cả mọi thứ. Đến hiện tại, Việt Nam không có công ty hay nền tảng nào có thể đáp ứng nhu cầu của người dùng ở mọi giai đoạn trong cuộc sống như cách chúng tôi vận hành.
Từ khi bạn là sinh viên muốn tìm phòng trọ, việc làm thêm, laptop cũ; sau đó ra trường, có công việc, bắt đầu có nhu cầu mua điện thoại, xe máy,…, cho tới khi lập gia đình, nghĩ đến chuyện mua chung cư, nội thất, ô tô, thú cưng, đồ cho bé,… Chợ Tốt luôn ở đó, sẵn sàng đồng hành ở mọi giai đoạn. Tôi từng gặp một người dùng và hỏi anh vì sao mua nhà trên Chợ Tốt. Anh kể rằng vì 7 năm trước đã tìm phòng trọ trên Chợ Tốt, sau đó thuê vài căn khác, mua nhà đều thông qua nền tảng này, như một chuyện hiển nhiên.
Cứ như vậy, tôi thấy được những giá trị mình và đội ngũ mang lại có thể giải quyết được nhu cầu mua sắm trong cuộc đời của một người. Không chỉ mang đến những món đồ thanh lý giá hời, chúng tôi nỗ lực kết nối với các cửa hàng đối tác, nhằm đem đến cho người dùng những “deal” tốt, đảm bảo niềm tin song hành cùng chất lượng.
Cũng vì lẽ đó, thay vì quá áp lực cạnh tranh, chúng tôi tập trung vào thế mạnh và sứ mệnh của mình, từ đó có nhiều không gian để vươn mình hơn.
Phải khẳng định rằng những món đồ cũ bản thân nó đã là một cơ hội, cho người và cho mình. Ở bất kỳ thời điểm nào, chúng ta cũng cần mua gì đó nhưng túi tiền luôn là rào cản. Ví dụ muốn mua điện thoại thì phải tạm gác lại một nhu cầu khác. Nhưng ở Chợ Tốt, với cùng một số tiền đó, ta có thể mua được nhiều hơn. Có những món đồ mình nghĩ không còn giá trị nhưng lại là thứ người khác cần. Bán chúng đi cũng là một cách mà mình trao cơ hội cho người khác để họ sống tốt hơn.
Tính tới thời điểm hiện tại, tôi nhận thấy mọi người đã có cái nhìn cởi mở và tích cực về những món đồ đã qua sử dụng. Họ thấy được nhiều giá trị của chúng hơn. Tôi vẫn còn nhớ vào năm 2014, chúng tôi có nhờ công ty khảo sát thị trường khảo sát người dùng về đồ cũ, đa số mọi người đều trả lời “Không” cho câu hỏi “Anh/chị có thích xài đồ cũ không?”. Nhưng khi nhận thêm vài câu hỏi khác, họ mới chợt nhớ ra… mình cũng từng mua một món đồ cũ nào đó. Còn bây giờ, hầu như ai cũng từng biết, từng dùng, từng mua, từng bán đồ cũ. Tôi nhận thấy phần lớn các bạn gen Z rất trân trọng đồ cũ, yêu thích và sẵn sàng đầu tư cho những món đồ mang ý nghĩa bảo vệ môi trường, hoặc đơn giản là vì chúng đáp ứng được nhu cầu nào đó.
Nhiều người thường rơi vào khủng hoảng tuổi 30-35 nhưng tôi gặp phải vấn đề đó sớm hơn. Sau khi tốt nghiệp đại học công nghệ Nanyang, tôi có 3 năm rưỡi làm kỹ sư công nghệ bán dẫn (semiconductor) tại Singapore và nhận ra công việc ấy không thuộc về mình. Tôi tự vấn bản thân rằng đâu là thứ mình muốn, mình thích và sau khi trong lòng đã có câu trả lời, tôi quyết định liều lĩnh nghỉ việc. Khi ấy, càng chông chênh và nhiều áp lực bao nhiêu, tôi lại càng cố gắng tìm kiếm một lối đi khác cho mình. Hẳn bạn thấy có chút kỳ lạ (cười). Tôi nghĩ cứ dồn bản thân vào đường cùng thì mình buộc phải đặt mình vào tâm thế “tìm ra cơ hội” để xoay chuyển.
Thế giới bây giờ đang vận hành theo kiểu nên sai, nên bại để sửa chữa và dũng cảm tiến về phía trước, thay vì tốn thời gian gò ép mình vào trạng thái “hoàn hảo” ngay từ đầu để rồi chẳng đem lại gì. Thời nay, không phải “cá lớn nuốt cá bé” nữa mà là “cá nhanh nuốt cá chậm”.
Tôi luôn quan niệm rằng phải biết bản thân muốn gì thì mới theo đuổi đến nơi đến chốn và tìm thấy lối đi cho riêng mình. Nếu như ở trong môi trường làm việc đủ lâu mà vẫn không biết bản thân muốn gì, không tìm thấy niềm vui thì nên rời đi. Như thế nào là đủ lâu? Tôi nghĩ ít nhất là một năm – khoảng thời gian vừa đủ để tôi biết mình có phù hợp gắn bó lâu dài không và cũng cần 3-4 dự án để đánh giá năng lực và mong muốn thực sự của chính mình.
Tôi nghĩ các bạn gen Z thường tự tin vào khả năng thích nghi và đặt nhiều kỳ vọng vào công việc mình làm. Tuy nhiên, khi bắt tay vào làm thì mọi thứ không hào nhoáng như một số bạn hình dung và trở nên thiếu kiên nhẫn với lựa chọn của mình.
Có một sự thật là phải mất khoảng sáu tháng đến một năm, bạn mới hiểu được công việc và hiểu bản thân, nếu không phải nói rằng, mọi thứ chỉ mới thực sự bắt đầu khi bạn bước qua năm thứ hai làm việc.
Thậm chí, dù không tìm thấy được những điều tôi vừa nói, thì tối thiểu nhất, bạn cũng biết bản thân không phù hợp hay không thích lĩnh vực/công việc/môi trường nào.
Tôi nghĩ đó là kỹ năng lắng nghe. Trước giờ, tôi luôn quan niệm rằng sếp không phải là người “chỉ tay năm ngón”. Ai cũng sẽ có quan điểm, góc nhìn riêng nên mình cần lắng nghe và khai phá những ý tưởng đó. Vị trí càng cao thì càng phải biết lắng nghe. Tuy nhiên, lắng nghe cũng cần một sự cân bằng. Tức là phải biết nghe vừa đủ và “nhảy” vào đóng góp đúng lúc, để đối phương hiểu rằng mình có lắng nghe và giúp họ gỡ rối. Bên lề chuyện kinh doanh một chút, làm việc cùng các đồng nghiệp ở Chợ Tốt cũng khiến cho tôi cảm thấy rất vui.
Chúng tôi luôn quan tâm đến nhau, ở mức vừa đủ. Chúng tôi không có văn hóa “ngôi sao”, mọi người luôn kết nối và đồng hành vì mục tiêu chung.
90% là đừng lo ngại về chuyện thất bại, cho dù là một start-up hay công ty lâu năm thì cũng cần dám sai để có cơ hội sửa sai, để đi nhanh hơn. Theo kinh nghiệm của tôi, việc kinh doanh phải lấy câu chuyện khách hàng của mình là cốt lõi, họ là ai và họ muốn gì, để tìm ra hướng giải quyết phù hợp. Nói cách khác, tôi quan tâm đến vấn đề hơn là giải pháp. Và một khi bạn đáp ứng được nhu cầu người dùng tốt thì tình hình kinh doanh chắc chắn khả quan.
Ngoài kia, không ít các nhà khởi nghiệp dựa trên kinh nghiệm cá nhân để đưa ra giải pháp, sau đó mới tìm đến nhóm đối tượng cần điều đó. Một vấn đề thường có nhiều cách hóa giải, nên nếu tập trung vào sai trọng điểm thì sẽ không bao giờ thấy được vấn đề. Đối với Chợ Tốt, nếu tôi nghĩ đây là mô hình rao vặt thì nó sẽ mãi dậm chân ở “sứ mệnh” đó, nhưng khi tôi nghĩ đến nhu cầu muốn tiết kiệm tài chính của mọi người, tôi đã nghĩ ra hướng phát triển khác.
Ở mỗi thời điểm, chúng tôi phát triển một nhánh như: năm 2017 là Chợ Tốt Xe, Chợ Tốt Nhà; năm 2021 có Việc Làm Tốt,… Chúng tôi cứ làm dần và không nghĩ quá xa cho đến thời điểm Việc Làm Tốt ra đời, đó cũng là lúc tôi thấy được hành trình 10 năm tiếp theo như thế nào. Trong quá trình phát triển Chợ Tốt, tôi hiểu được người dùng của mình thực sự cần gì, và tôi đã ôm hoài bão biến nền tảng của chúng tôi từ “giải pháp tức thời” trở thành “người bạn” đáng tin cậy của mọi người.
Một điều đặc biệt so với những sàn giao dịch điện tử khác và cũng là thách thức lớn nhất chúng tôi đối mặt, đó là niềm tin của khách hàng với những món đồ đã qua sử dụng, đặc biệt là đồ công nghệ. Tôi cũng đang cố gắng giải quyết bài toán đó bằng cả công nghệ và con người. Đơn cử như mảng điện thoại và ô tô đã qua sử dụng, chúng tôi đẩy mạnh công nghệ, thành lập một đội ngũ kỹ thuật để đảm bảo chất lượng đồ đã qua sử dụng. Sau cùng, chúng tôi luôn muốn bảo toàn niềm tin của người dùng trong sứ mệnh nâng tầm giá trị của đồ cũ.
