Là một học sinh chuyên ngành Thiết kế Thời trang tại Đại học Hoa Sen, Nguyễn Minh Đức sở hữu tầm nhìn khác biệt về tương lai bản thân. Năm 2019, nếu các đồng môn của Đức đang ráo riết với những đồ án tốt nghiệp riêng, thì Đức chọn cho mình một hướng đi khác mạo hiểm hơn rất nhiều: thành lập thương hiệu thời trang Duc Studio. Với tôn chỉ “Keep Fashion Weird” (tạm dịch: Thời trang là phải kì lạ) cho cả thương hiệu, Minh Đức không ngừng sáng tao một và phát triển một cách tự do bằng những bộ sưu tập thời trang đậm tính đa dạng ở nhiều khía cạnh.
Nhân dịp những ngày đầu năm mới đầy hứng khởi của năm Nhâm Dần 2022, Men’s Folio Vietnam có cuộc trò chuyện nhiều điều thú vị cùng Nguyễn Minh Đức về định hướng thời trang và sáng tạo của anh cùng Duc Studio.
Xin chào Nguyễn Minh Đức! Bạn có thể kể một chút về cơ duyên đến với thời trang của mình? Đây có phải là định hướng từ đầu?
Mình bén chuyện với thời trang từ những chuyện nhỏ thấm từ từ. Những năm cấp 3 mình hay lấy bút bi vẽ đầm đuôi cá vô vở trong mấy tiết học chán chán. Cái cách bản thân mình tự động tìm tới vẽ – thiết kế mấy cái vụn vặt bất cứ khi nào thấy tẻ nhạt đã khiến năm 18 tuổi mình đăng kí học thời trang luôn (tới nay mình vẫn còn giữ cuốn vở đó).
Cũng có thể nói thời trang đến với mình rõ ràng hơn là do mẹ mình. Mẹ hay dắt mình đi mua vải rồi đi may đồ ở nhà cô bạn thân của mẹ. Sau này khi đậu đại học thì cô thợ may ấy trở thành cô giáo dạy may đầu tiên của mình trong ngành này luôn.
Từ nguồn động lực nào mà Duc Studio được thành lập vào năm 2019?
Đơn giản vì mình muốn tự học. 2019 đáng lí nếu theo lộ trình học là mình đang hồn nhiên làm đồ án tốt nghiệp cho đến khi một suy nghĩ lóe lên: “Cứ vậy tốt nghiệp rồi ra làm cái gì?”. Và rồi Đức tìm cho mình một bước đi sớm mà chậm là lập Duc Studio với công năng như một xưởng tự thiết kế và sản xuất. Đồng nghĩa với việc Đức tạm dừng học một năm để tự mình đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi lúc đó.
Với Đức thì việc học nó không khác gì việc đi làm gì mấy khi xét yếu tố kiếm tiền. Nhưng thành lập studio là bởi mình cần nhiều hơn là “tiền”. Năm đó (2019) Đức lập Duc Studio ở Bình Dương với ba mục đích chính: kiếm tiền, tự lập một quy trình sản xuất hệ gia đình và nghiên cứu về thị trường nội địa. Lúc đó Đức nghĩ đơn giản lắm, làm ở Sài Gòn, thương hiệu nội địa đang mọc lên như nấm thì việc mình cần là cộng sinh cùng họ. Lúc bấy giờ Duc Studio ngoài nhiệm vụ nghiên cứu và làm mẫu sản phẩm cho 2020 thì nó còn có chức năng là sản xuất các đơn hàng thiết kế của Đức cho các khách hàng trong và ngoài nước kể cả đồ trình diễn (costume).
Nhìn qua tất cả hình ảnh của Duc Studio, Men’s Folio nhận thấy một cá tính được khắc hoạ rất rõ nét, đó là “đa dạng”. Đa dạng trong lối sáng tạo thiết kế, đa dạng về màu sắc sử dụng, đa dạng ở cách sử dụng hình ảnh, và đa dạng cả về cách lựa chọn người mẫu. Đức có thể chia sẻ nhiều hơn về điều này?
Đồ gì mà kì vậy? Chắc chắn là câu tụi mình hay được hỏi cho nên cả đám nhanh gọn chọn “Keep Fashion Weird” làm tôn chỉ của thương hiệu trong thời gian này. Đa dạng (Diversity) nó song song như Kì (Weird) vậy đó. Mỗi người là một thực thể riêng biệt không ai giống ai cho nên Đức yêu việc “Tôn trọng sự khác biệt.”
Nói trắng ra là ai cũng có quyền đẹp theo cách của mình. Với Đức, mỗi món đồ khi khoác lên người mặc đều khác nhau. Đây là động lực thôi thúc cả team thiết kế chơi nhiều hơn với form dáng, tụi mình muốn đưa ra một khái niệm mới mà ít ai làm đó là mỗi người khách hàng họ sẽ có những cách sử dụng khác nhau khi dùng cùng một món. Tụi mình hay gọi những khách hàng là một phần của Ductionary (cuốn từ điển của Duc Studio – nơi mà bạn chính là người tạo ra các định nghĩa).
Đức là một người yêu những giá trị bình đẳng và có tính cộng đồng. Đức xuất phát điểm ở Bình Dương, là nơi mà tầng lớp trí thức, công nhân, người lao động sống cùng nhau một cách khá náo nhiệt. Đức yêu mọi thứ gần gũi quanh mình và như Đức từng nói “khi bạn yêu một nơi nào đó thì điều duy nhất bạn muốn là nơi đó phải phát triển cùng bạn”. Việc dùng hình ảnh đa dạng, màu sắc đa dạng, người mẫu đa dạng mà mọi người thấy cơ bản lắm vì đó là trải nghiệm gần của Đức với đời thường, cũng như gần với trải nghiệm của các thành viên trong studio. Tụi mình cộng hưởng cái sáng tạo của cả đội để đem đến cho mọi người một thể thống nhất hoàn chỉnh, gần gũi và dễ hiểu nhất.
Đi sâu vào tính đa dạng trong sáng tạo thiết kế, đa phần các kiểu dáng tại Duc Studio đều được tái cấu trúc, tạo lớp lan khá cầu kỳ. Cảm hứng nào đưa Đức đến những ý tưởng đặc sắc này?
Thường thì Đức sẽ không chọn một chủ đề chính rồi làm đồ theo đó. Thỉnh thoảng Đức hay làm ngược lại: đồ trước, chủ đề sau. Đức ít khi vẽ, hoặc nói cách khác là Đức vẽ xấu lắm. Nhưng Đức rất thích quẹt những nét dày lấy volume hay silhouette chính cho các look tổng thể. Việc mà Đức thích nhất trong Phòng thiết kế và có thể làm nó cả ngày là cắt hết đồ si đa hay đồ cũ của mình ra rồi chơi với nó. Ngoài ra có thể mọi người sẽ không tin nhưng Đức hay đọc và tìm hiểu lịch sử, có thể là lịch sử thời trang, có khi là lịch sử con người vì Đức thích tìm hiểu tính nguyên bản của một thứ gì đó, thích đào sâu vào góc nhìn của một người bình thường với thế giới đa văn hoá ngoài kia.
Với Đức, cấu trúc và kỹ thuật nó thú vị lắm. Mình nhận thấy được nó có tính quyết định phần nhiều tổng thể thể của một sản phẩm bên Duc Studio. Cho nên ngoài việc tìm hiểu văn hoá thì chơi với rập cùng Phòng mẫu là việc Đức chưa dừng một ngày nào ngoài thứ 7 và chủ nhật ( cuối tuần studio nghỉ). Nó không chỉ như một cuộc nói chuyện giữa Phòng thiết kế và Phòng mẫu, mà nó là một cuộc đối thoại phức tạp giữa Trang phục và Tỉ lệ cơ thể người.
Ngoài ra Đức thích đặt câu hỏi cho mọi thứ, ví dụ “Con người ta ai mà không dính với cái bóng, thì tại sao hai món trang phục giống nhau không thể dính lấy nhau?” Ý tưởng này tình cờ Đức nghĩ đến trong một lần đi xem phim Us (về song trùng) và thế là Đức tốt nghiệp nhờ nó luôn.
Sáng tạo có nhất thiết phải đi đôi với tính ứng dụng hay không thì Đức chưa biết, nhưng bó hẹp bản thân trong những quan điểm cố định trong thời trang là thứ sẽ giết chết sự sáng tạo.
Men’s Folio ấn tượng nhất là các thiết kế áo Tò Te của Duc Studio. Đức có thể chia sẻ thêm về câu chuyện làm nên chiếc áo này?
Mạn phép cho Đức hỏi Men’s Folio Vietnam: có phải phần nhiều mọi người xưa giờ ai ra đường mà không đem theo túi? Đức sinh ra ở cái thời đại này, thời điểm mà bạn bè xung quanh, người người nhà nhà ra đường là phải có túi. Đa phần sắm cho mình một chiếc túi tote tiện dụng để ra đường, nhưng nhiều khi họ quên nó ở nơi mà họ đến. Thế thì tại sao không dính túi áo với nhau luôn?
Tuy nhiên đó là suy nghĩ sơ khai ban đầu thôi. Việc triển khai ra sản phẩm là một câu chuyện khác. Đức ghét những gì có ý tưởng hời hợt. Nghĩ cho đã rồi lúc làm mình chỉ đạp một đường dính cái túi vào là xong? Không!
Đức và cả đội phải ngồi hội ý cả nhiều ngày dài, biến, rã nửa thân áo sơ mi thành nhiều đường để tạo thành một thể liền mạch từ nẹp áo đến nẹp túi. Túi lúc này sẽ có hoạ tiết là những đường kẻ sọc. Có một điều bất ngờ có lẽ ít người biết kể cả các bạn đang sở hữu nó là khi lộn ngược áo ra thì nó vẫn có túi tote nhưng phom áo thay đổi: nó phom vuông và đơn giản hơn. Và khi xả áo Tò Te dài xuống thì nó vẫn có công năng của một cái túi.
Dài dòng là vậy tuy nhiên cái tên thì nó nhanh và gọn. Tote = To te = Tò Te
Theo Đức, sáng tạo có nhất thiết phải đi đôi với tính ứng dụng? Đức quan niệm sáng tạo trong thời trang như thế nào?
Mọi thứ luôn có vẻ đẹp kể cả khi nó vô dụng. Sáng tạo có nhất thiết phải đi đôi với tính ứng dụng hay không thì Đức chưa biết, nhưng bó hẹp bản thân trong những quan điểm cố định trong thời trang là thứ sẽ giết chết sự sáng tạo. Những thứ được tạo tác ra và có nhất thiết phải mang tính ứng dụng hay không thì nên đặt trong một trường hợp cụ thể. Đức tin và đã thấy những thứ rất sáng tạo nhưng không hề ứng dụng được ở nơi này nhưng là một tác phẩm “triệu đô” ở nơi khác.
Như có đề cập phía trên về “Khái niệm mới”, mỗi người sẽ tự định hình trang phục.Ở giai đoạn này của cuộc đời và thời điểm hiện tại của xã hội sẽ không quá khó để nghe, thấy, nhìn vào một quan điểm về sáng tạo giữa rừng quan điểm. Cho nên Đức nghĩ sáng tạo trong thời trang cơ bản là một quan điểm, có tính mới, có tính ích lợi. Với Đức, sáng tạo trong thời trang có ý nghĩa khi cung cấp được “chất liệu thiết kế” phù hợp trong trường hợp đúng. Nguyên lý thiết kế của Đức luôn thẳng thắn và xuất phát từ những gì trần trụi của trải nghiệm sống.
Sáng tạo trong thời trang với Đức nó như một cuộc dạo chơi đầy tính nghiêm túc. Khó nhất là phải cân bằng được giữa biên độ sáng tạo và lợi nhuận để có thể “sống” và phát triển đi lên.
Sau 2 năm thành lập và phát triển Duc Studio, Đức học được những gì cho bản thân?
Trèo cao, té đau nhưng đâu ai cấm mình trèo lại.
Mỗi ngày trôi qua tụi mình luôn có những bài học mới, thị trường thời trang Việt Nam ngày càng có nhiều tín hiệu đáng mừng vì mọi người đã bắt đầu quan tâm nhiều hơn, nghiêm túc hơn đến cái mặc. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào vấn đề sẽ thấy chúng ta còn phụ thuộc quá nhiều vào chuỗi cung ứng dẫn đến tuy có rất nhiều màu sắc thú vị nhưng vẫn có sự giống nhau về sản phẩm và kĩ thuật. Hạn chế này là động lực, cũng là lý do tụi mình đi chậm và chắc trong 2 năm đầu. Làm mọi cách để tồn tại là những gì tụi mình vẫn đang phải làm mỗi ngày.
Tính năm 2022 vừa đến là 3 năm tụi mình ra mắt. 2 năm đầu là một hành trình không quá dài nhưng chắc chắn không ngắn với Đức và tập thể Duc Studio. 2 năm trước, Duc Studio là một tờ giấy trên bàn, trong một căn studio nhỏ dưới Bình Dương, là một đồ án hoá trang, một bản luận văn nhiều chữ. Còn Duc Studio của hiện tại là tổ hợp những người trẻ làm thời trang trong một ngôi nhà vui. Quãng thời gian ấy đúc kết lại thành 4 từ và có thể là tôn chỉ hoạt động của cả studio về sau này: Nhen nhóm, Định hình, Thay đổi, Hoàn thiện.
Và điều cuối cùng Đức học được là phải kiên trì trong ngành này, những năm qua tụi mình chưa bao giờ dám dừng cố gắng. Đức cùng Duc Studio team sẽ tiếp tục làm, tiếp tục tìm, tiếp tục đặt dù chỉ mới là từng hòn sỏi nắm cát trên cái hành trình mà tụi mình đang xây.
Nguyễn Minh Đức thường làm gì để tìm cảm hứng mới trong công việc? Sở thích thường ngày của Đức?
Ồn ào, dài dòng, cồng kềnh là những gì Đức giỏi nhất.
Theo như đề cập phía trên, Đức thường có nhiều cảm hứng trong công việc thông qua trải nghiệm sống, đôi lúc là việc cắt dán và rã trang phục. Đức có thể ngồi cả ngày làm chuyện đó. Nhưng đôi lúc cũng là những cuộc trò chuyện vội với mấy chú xe ôm, cô bán nước, một người lạ bất kì mình gặp, hay đơn giản là từ những cuộc vui đầy ngẫu hứng của các thành viên trong team trong quá trình tìm hiểu một vấn đề gì đó chẳng hạn. Với Đức, việc hay nhìn mọi cái khó trong công việc theo một góc nhìn mở ra cơ hội và đặt câu hỏi cho mọi thứ hiện hữu là cách khiến mình không nhàm chán và tìm thấy nhiều ý tưởng hơn.
Đức hiểu ngành thời trang không cần riêng bất kì ai hay thứ gì riêng lẻ, mà cần tất cả mọi người cùng nhau như một cộng đồng, dù lớn dù nhỏ. Cho nên Đức hay được truyền cảm hứng từ nhiều người, đa dạng lĩnh vực từ mọi tầng lớp xã hội, qua nhiều câu chuyện mà họ kể trực tiếp hay gián tiếp.
Còn về sở thích thì Đức nhiều lắm. Phượt, bố trí không gian, xem phim, đi vòng vòng… Gần đây Đức có một sở thích mới là “tắm chó”. Có khi mọi người sẽ thấy một sản phẩm mới ra mắt là chiếc áo lông – không có lông – in hình lông của con Bạch Tuyết không chừng!
Trèo cao, té đau nhưng đâu ai cấm mình trèo lại.
Ai là người truyền cảm hứng nhiều nhất cho Đức trong công việc thiết kế thời trang?
Nói xa thì chắc là mấy cô chú trong mấy tiệm may đồ gần nhà Đức, Âu phục, Ta phục có đủ, Đức thấy thích chỉ vì hình ảnh những chú chủ tiệm lớn tuổi vẵn ngồi hì hục làm tailoring mà nhìn họ say mê lắm làm Đức cảm động hay cơ bản là những cô thợ may đồ của mẹ, họ chỉ may đồ bộ với các chất liệu nhiều thun nhưng được fitting rất kĩ từng đường. Đức yêu những hình ảnh đó.
Còn nếu nói gần nhất thì chắc là mẹ Đức, tại hồi trước mẹ hay dắt Đức đi mua vải với may đồ, với cả mẹ Đức hồi trước có cái máy may cũ hiệu Singer cổ điển của mình Đức hay lên đó phá. Đức còn nhớ rõ cái thứ đầu tiên Đức may được đó là cái túi vải hình vuông để vắt rau củ quả trái cây.
Điều hạnh phúc nhất mà Đức có được với thời trang, cho đến hiện tại, là gì? Điều Đức hối tiếc nhất?
Việc các thành viên vẫn giữ cho studio hoạt động được đến ngày hôm nay, và dám dời studio từ Bình Dương xuống Sài Gòn bất chấp những khó khăn trong hai năm qua là điều mà Đức và mọi người thấy vui nhất. Trong những tháng dịch, tụi mình vui vì học được nhiều cách tiếp cận nguồn cung ứng mà không cần phải đến tận nơi, mở ra nhiều cách thức làm việc từ xa cho các thành viên trong team. Không trau dồi đủ kiến thức nền về kinh doanh là những điều mà Đức tiếc nuối nhất trong những năm tháng đầu mở studio dưới Bình Dương. Tụi mình có nhiều bài học đau thương và đã phải trả giá bằng nhiều cách.
Dự định tiếp theo của Đức trong 2022 là gì?
Đức nghĩ trải qua 2 năm dịch vừa qua thì việc 2022 mà Đức cũng như Duc Studio sẽ làm là “Sống”.
Tụi mình muốn sống, bằng mọi cách Đức cùng tập thể mọi người sẽ tiếp tục đồng hành cùng nhau và mang thương hiệu này đi xa nhưng phải hay ho và bài bản hơn nữa. Kế hoạch trong năm nay của riêng Đức là cố gắng và cho ra mắt định kỳ, đầy đủ 2 bộ sưu tập lớn trong năm và những màn collab bí mật sẽ được bật mí sau.
Điều cuối cùng Đức mong thời trang Việt Nam phải có cộng đồng thật “Sạch”. Đức luôn muốn các bạn làm thời trang nội địa hiện tại có thể đứng cùng nhau trên một chiếc thuyền lớn như một cộng đồng và chiếc thuyền đó chắc chắn sẽ đi được rất xa nếu đủ gió. Nếu không có gió thì tụi mình có thể cùng nhau chèo. Một người chèo chắc chắn mỏi. Nhiều người chèo cũng mỏi nhưng sẽ đi được xa hơn. Và Đức vẫn, đang và đã trên đường làm chuyện này!
Xin cảm ơn Nguyễn Minh Đức với những chia sẻ mới mẻ và thú vị. Chúc Đức có một năm 2022 với nhiều thành công, cột mốc cùng Duc Studio!
