Hình ảnh phổ biến nhất của thế hệ này vẫn là luôn chật vật về tài chính và vì thế mà tụt lại phía sau trong cuộc sống. Tình hình chung của Millennials châu Á cõ lẽ cũng không có quá nhiều sự khác biệt.
“Millennials đã gặp rất nhiều áp lực mà thế hệ cha mẹ chúng ta không phải đối mặt,” Jill Filipovic, tác giả cuốn “OK Boomer, Let’s Talk: How My Generation Got Left Behind”, chia sẻ. “Chúng tôi đi học đại học với số lượng kỷ lục – và gánh khoản nợ sinh viên khổng lồ – chỉ để tốt nghiệp đúng vào thời kỳ suy thoái kinh tế, khi việc tìm kiếm một công việc ổn định trở nên vô cùng khó khăn. Kết quả là nhiều người phải chấp nhận mức lương thấp hơn, gây ảnh hưởng lâu dài đến tài chính của họ.”
Thực tế, hình ảnh “Millennials nghèo” không phải không có cơ sở. Tuy nhiên, dữ liệu mới đây lại vẽ nên một bức tranh khác: Thế hệ này thực ra không nghèo như mọi người nghĩ. Theo một phân tích gần đây từ “Khảo sát Tài chính Tiêu dùng” năm 2022 (SCF), Millennials hiện có tài sản lớn hơn so với thế hệ cha mẹ họ ở cùng độ tuổi. Các nhà nghiên cứu tại “Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis” đã phân tích dữ liệu SCF và phát hiện rằng từ năm 2019 đến 2022, giá trị tài sản ròng trung bình của nhóm Millennials lớn tuổi (sinh trong thập niên 80) đã tăng gấp đôi, trong khi tài sản trung bình của nhóm Millennials trẻ hơn (sinh trong thập niên 90) đã tăng gấp bốn lần.
Trước đây, theo số liệu năm 2019, tài sản của Millennials lớn tuổi và Millennials trẻ hơn lần lượt thấp hơn 9% và 44% so với kỳ vọng – dựa trên dữ liệu của các thế hệ trước ở cùng độ tuổi và đã được điều chỉnh theo lạm phát. Nhưng chỉ 3 năm sau, vào năm 2022, dữ liệu SCF cho thấy tài sản của hai nhóm này đã tăng mạnh, lần lượt cao hơn 37% và 39% so với kỳ vọng – một sự cải thiện đáng kể.
Nhìn vào số liệu, có vẻ như Millennials đang phát đạt. Nhưng tại sao thực tế lại không hề mang lại cảm giác như vậy?
Cụ thể hơn, bất động sản là yếu tố chính thúc đẩy sự gia tăng tài sản của Millennials từ năm 2019 đến 2022. Lý do? Giá nhà đã tăng vọt trong giai đoạn này. Theo một báo cáo của “Trung tâm Nghiên cứu Nhà ở Chung” thuộc Đại học Harvard, giá nhà trên toàn nước Mỹ đã tăng 47% (tương đương 23% khi đã điều chỉnh lạm phát) từ năm 2020 đến 2024. Điều đó có nghĩa là nếu bạn may mắn mua được nhà trước đại dịch, nhiều khả năng giá trị tài sản ròng của bạn đã tăng đáng kể nhờ vào giá trị bất động sản.
Đó chính là trường hợp của Melissa Bell, 34 tuổi, sống tại Orlando, Florida. Khi đại dịch bắt đầu, căn nhà mà cô mua năm 2015 với giá 190.000 USD có giá trị khoảng 300.000 USD; đến nay, con số đó đã gần chạm mốc 450.000 USD. Trên giấy tờ, tài sản ròng của cô đã tăng mạnh, nhưng điều đó không có nghĩa cô cảm thấy an toàn hơn về mặt tài chính. “Việc sở hữu căn nhà giúp vợ chồng tôi an tâm hơn, nhưng nó không ảnh hưởng đến chi tiêu hàng ngày của chúng tôi,” cô chia sẻ. “Hiện tại, căn nhà này về cơ bản chính là kế hoạch hưu trí của chúng tôi.”
Sự chênh lệch giữa giá trị tài sản trên giấy và cảm giác giàu có trong cuộc sống hàng ngày được gọi là “phantom wealth” (tạm dịch là “tài sản ảo”). Khái niệm này đề cập đến việc sở hữu những tài sản như nhà cửa hay xe hơi có thể làm tăng giá trị tài sản ròng của bạn, nhưng vì chúng không phải tài sản thanh khoản, chúng không giúp bạn cảm thấy khá giả hơn trong chi tiêu hàng ngày. Một căn nhà có thể làm tăng giá trị tài sản, nhưng nó không thể giúp bạn trả tiền xăng hay mua thực phẩm mỗi tuần.
Tương tự, Millennials ở Việt Nam cũng đối mặt với áp lực tài chính từ nhiều phía: giá nhà cao, chi phí nuôi con, chăm sóc sức khỏe và áp lực chi tiêu xã hội. Công việc thu nhập tốt hơn so với thế hệ trước, nhưng chi phí sinh hoạt đã tăng với tốc độ nhanh hơn nhiều, khiến nhiều người vẫn cảm thấy thiếu thốn dù trên giấy tờ, tài sản có vẻ tăng lên.
Trên thực tế, Millennials có thể đang dần bắt kịp về tài chính, nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy thế hệ này cũng đang chứng kiến mức độ bất bình đẳng tài sản cao nhất từ trước đến nay.
“Giá trị tài sản của Millennials được phân bổ một cách cực kỳ không đồng đều,” Rob J. Gruijters, nhà xã hội học định lượng tại Đại học Bristol (Anh) và là tác giả chính của nghiên cứu, nhận định. “10% những người giàu nhất trong thế hệ này đang nắm giữ gần 70% tổng tài sản của cả thế hệ. Trong khi đó, 50% những người thuộc nhóm dưới cùng chỉ sở hữu chưa đến 2% tài sản.”
Để thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, việc ban hành các chính sách giải quyết những vấn đề này là điều vô cùng cần thiết. Chẳng hạn, các chính sách giúp người trẻ dễ dàng mua nhà hơn có thể tạo điều kiện cho những người xuất phát điểm kém thuận lợi có cơ hội xây dựng tài sản.
Whitney Hayes (37 tuổi) đã có thể mua căn nhà đầu tiên của mình tại Roanoke, Virginia vào năm 2022 nhờ một khoản hỗ trợ từ Cơ quan Phát triển Nhà ở Virginia, giúp cô trang trải chi phí hoàn tất thủ tục mua bán. Ngoài ra, cô cũng nhận được sự hỗ trợ từ cha mình, người đã giúp cô có đủ tiền đặt cọc. Dù vẫn còn khoản nợ sinh viên, cô đã bắt đầu cảm thấy tài chính của mình ổn định hơn. “Tôi chỉ vừa mới thoát khỏi cảm giác chật vật về tài chính – chỉ trong vài tháng gần đây – và dù đang ở phía bên kia của khó khăn, tôi vẫn còn rất mong manh” cô chia sẻ.
Tầng lớp Millennials giàu có, đặc biệt là những người sinh ra trong gia đình có điều kiện hoặc biết tận dụng cơ hội đầu tư, đang nắm giữ phần lớn tài sản. Trong khi đó, nhóm Millennials thu nhập thấp vẫn đang vật lộn với chi phí sinh hoạt cao, thu nhập chưa theo kịp tốc độ tăng giá. Tương tự như Mỹ, nhiều người trẻ có mức lương ổn định nhưng vẫn không đủ để mua nhà, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội hay TP HCM. Bất động sản từ lâu đã là một yếu tố quan trọng trong việc gia tăng giá trị tài sản ròng của một người. Nếu họ không thể bước chân vào thị trường này, điều đó có thể đặt ra một giới hạn thấp hơn đối với tổng giá trị tài sản mà họ có thể đạt được.
Vậy Millennials có thực sự khá giả hơn thế hệ cha mẹ họ không? Câu trả lời là: không hề đơn giản. Tổng tài sản của thế hệ này đúng là đã tăng, nhưng sự phân bổ lại ngày càng bất bình đẳng hơn. Vì vậy, nếu bạn không cảm thấy mình đang “giàu lên”, bạn chắc chắn không phải là người duy nhất.
Nhìn chung, Millennials châu Á có lợi thế hơn về việc không phải gánh nợ sinh viên lớn, có lợi thế hơn khi nhận được sự hỗ trợ từ gia đình, chẳng hạn như được bố mẹ giúp mua nhà, kinh doanh, hoặc có nơi ở miễn phí; nhưng lại gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận các kênh đầu tư tài chính ngoài bất động sản. Khoảng cách giàu nghèo ngày càng rõ rệt, và nếu không có những chính sách hỗ trợ tốt hơn, thế hệ này có thể vẫn sẽ tiếp tục loay hoay trong vòng luẩn quẩn tài chính.
