Xèo Chu, tên thật là Phó Vạn An, sinh năm 2007, được mọi người biết đến thông qua trang Facebook “Xeo Chu Arts” hay danh xưng “thần đồng hội họa”. Ở tuổi 18, khi mọi người còn đang loay hoay tìm kiếm định hướng trong nghề nghiệp, bạn đã sở hữu cả một gia tài nghệ thuật lên đến hơn 300 bức tranh, trong đó còn có tác phẩm được bán với giá 150.000 USD cùng các triển lãm cá nhân trải dài khắp các lục địa.
Sinh ra trong gia đình có mẹ là chủ chuỗi phòng tranh “Bến Thành Art” và “Galerie Nguyen”, có thể nói Xèo Chu đã được lớn lên và tiếp xúc với môi trường đậm chất văn hóa nghệ thuật hàng ngày và nhiều người cũng gọi, đây là “con nhà nòi”. Với sự phát triển đáng ngạc nhiên của mình, bạn đã bán được bức tranh đầu tiên vào năm 6 tuổi và được giới hội họa quốc tế ví như Jackson Pollorock thời hiện đại – họa sĩ tiên phong trong “Abstract Expressionism” (Chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng) tại triển lãm cá nhân “Big world, Little eyes” (Thế giới lớn qua đôi mắt nhỏ) tại phòng tranh George Berges, New York.
Tranh của Xèo Chu được nhiều người sưu tập, nhưng hầu như số tiền nhận về đều được dùng để làm việc thiện nguyện. Họa sĩ trẻ tuổi này luôn có mong muốn được giúp đỡ những người khó khăn, từ hỗ trợ công tác chống dịch COVID-19, đóng góp vào quỹ khuyến học cho đến ủng hộ đồng bào miền Trung mùa lũ, chưa khi nào bạn ngừng nghĩ suy và đóng góp một phần cho những sự kiện đó.
Bên cạnh những thành tựu đáng ngưỡng mộ đó, đã từng tồn tại nhiều tranh cãi xoay quanh danh xưng “thần đồng hội họa” mà người ta dành cho bạn. Với tuổi đời còn khá nhỏ của Xèo Chu, quá khó để tránh khỏi việc dư luận nảy ra nhiều câu hỏi “Liệu đây có phải một sự tâng bốc quá đà với một người trẻ như vậy không?”, rằng cái mác “thần đồng” này có thật sự là trình độ hiếm có hay chỉ dừng lại ở mức tài năng so với các bạn đồng trang lứa?
Trước tiên, chúng ta có thể nhìn vào xuất phát điểm của bạn: mẹ sở hữu hai phòng tranh nổi tiếng ở Việt Nam, cùng với những am hiểu của mình cùng vốn kinh nghiệm 20 năm trong lĩnh vực sưu tầm và trưng bày tranh, chị hoàn toàn có thể dẫn dắt và hướng dẫn cho bạn từ giai đoạn đầu. Nhưng điều này cũng chưa đủ để giải thích cho danh xưng đó, vì Xèo Chu có đến hai người anh trai, cả ba đều được hưởng thụ môi trường sống và điều kiện giáo dục giống nhau, nhưng mỗi người lại có một thiên hướng khác. Nên phải nhìn vào những tác phẩm của Xèo Chu. Dù không có quá nhiều trải nghiệm sống nhưng để vẽ được những bức tranh đó, ngoài chất liệu lấy từ môi trường sống có ba mẹ làm nghệ thuật, thì bạn chắc chắn phải mang trong mình những tài năng và khiếu thẩm mỹ nhất định mới có thể vẽ nhiều, vẽ đẹp được như vậy.
Nhìn lại hành trình bước chân vào nghệ thuật, Xèo Chu năm bốn tuổi đó đã được mẹ cho đến lớp học vẽ của hai anh lớn dù chưa biết gì về vẽ. Vốn không đặt quá nhiều kỳ vọng, mẹ bạn không đầu tư quá nhiều họa cụ mà chỉ đưa Xèo Chu “bộ đồ nghề” không thể đơn sơ hơn: một tập giấy, một cây bút chì và một cục tẩy. Tuy nhiên, qua thời gian, bạn dần bộc lộ năng khiếu và là người duy nhất tiếp tục gắn bó với niềm đam mê này trong số ba anh em đều được cho học vẽ.
Tranh của Xèo Chu chủ yếu là tranh khổ lớn với chủ đề bán trừu tượng, nhưng nội dung được truyền tải lại là những điều bạn nhìn thấy trong cuộc sống hằng ngày. Đó có thể là chú chó Boot – người bạn đặc biệt với Chu, là hang động và sóng nước vịnh Hạ Long, là ánh nắng xuyên qua kẽ lá vào mùa thu ở Canada hay những mái nhà phủ tuyết trắng xóa ở Blue Mountain,… Nhưng trong số đó, có lẽ gam màu và chiếc cọ của Xèo Chu lại hướng nhiều hơn đến những đóa hoa – sở thích mà mẹ bạn dành phần lớn thời gian và tâm tư cho nó.
Tác phẩm “Hang động Vịnh Hạ Long”
Tác phẩm “Chú chó Booth”
Trong nhiều chia sẻ trước đây, Chu kể mẹ mình yêu hoa, nên không gian sống của Chu tràn ngập sắc màu của hoa lá. Ở triển lãm mang tên “Flower 2020 – Big World, Little Eyes”, Xèo Chu trưng bày 20 tranh mang chủ đề về hoa được hoàn thành trong thời gian giãn cách xã hội, như một món quà bạn gửi gắm đến người luôn ủng hộ, giúp đỡ, tiếp sức mình trên con đường làm nghề. Những tác phẩm đầy sức sống đó tái hiện lại những bình hoa mẹ bạn cắm thường ngày, có hoa lê, hoa hồng và sen với nét đẹp riêng biệt.
Tác phẩm “Sen trước nhà”
Tác phẩm “Tú cầu”
“Hoa mai may mắn” – tác phẩm của Xèo Chu đấu giá thành công trên sàn giao dịch Binance NFT với giá quy đổi gần 23.000 USD, được lấy cảm hứng từ cây mai của gia đình thuê vào ngày Tết bất ngờ nở hai lần trong cùng năm. Xèo Chu cho biết mẹ muốn mua lại cây từ chủ vườn cho thuê nhưng họ nhất quyết không chịu bán lại dù có đề nghị mức giá cao thế nào. Vì vậy, bạn quyết định vẽ lại bức tranh “Hoa mai may mắn” đó với hy vọng đem niềm vui nhỏ bé đến với mẹ. Xèo Chu từng chia sẻ tình cảm sâu sắc dành cho mẹ với phóng viên của tờ The Guardian London: “Nếu không có mẹ, con sẽ không là gì cả. Con sẽ không thể có cơ hội ở đây để nói chuyện với mọi người như thế này”.
Triển lãm “Big world, big eyes” New York, Mỹ (2019): Đây là triển lãm đầu tay của Xèo Chu. Trung tâm của buổi triển lãm là một bức tranh vẽ vịnh Hạ Long cỡ lớn, dài 4.5 m, được ghép lại từ 4 bảng vẽ và mất khoảng 3 tháng để hoàn thành.
Triển lãm “Flower 2020 – Big world, big eyes”, Việt Nam (2020): Các tác phẩm vẽ hoa được Xèo Chu thực hiện trong thời gian giãn cách xã hội nhằm phòng chống dịch COVID-19. Toàn bộ tiền bán tranh trong triển lãm được quyên góp vào Quỹ hỗ trợ dành cho giáo dục.
Triển lãm trong khuôn khổ sự kiện EXPO, Dubai (2021): Triển lãm được tổ chức trong khuôn khổ chương trình nghệ thuật Ngày Quốc gia Việt Nam, trưng bày những bức tranh vẽ về các di sản văn hóa của Việt Nam với mục đích giới thiệu, quảng bá tinh hoa văn hóa nước nhà với bạn bè thế giới.
Triển lãm trực tuyến “Pandemic Paintings” (2021): Giới thiệu các tác phẩm xoay quanh ba chủ đề: Hoa, Ruộng bậc thang, Biển. Qua loạt tranh, Xèo Chu muốn gửi gắm thông điệp về sự gần gũi thiên nhiên, tìm kiếm sự bình yên, hạnh phúc trong những điều giản dị cũng như trải nghiệm của bạn trước vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên vùng cao. Tám bức tranh được đấu giá với tổng số tiền 3 tỷ đồng được dùng để hỗ trợ công tác phòng chống dịch COVID của Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
Triển lãm “Big world, big eyes” trong khuôn khổ chương trình Những ngày Việt Nam tại Vương quốc Anh, London (2022): Xèo Chu mang đến triển lãm những bức tranh tiêu biểu trong hành trình 10 năm hội họa của mình và bộ sưu tập mới nhất về ruộng bậc thang Mù Cang Chải của Việt Nam. Bên cạnh đó, bức tranh “Buổi sáng tinh mơ Ha Long Bay” được đấu giá, mang về 25.000 bảng Anh, góp tiền vào Quỹ Bảo trợ trẻ em của Bộ Ngoại giao Việt Nam.
Triển lãm “Nghệ thuật và Thủ công Làng nghề” (2024): Kết hợp với các nghệ nhân đến từ 5 làng nghề truyền thống Việt Nam từ Bắc vào Nam, Xèo Chu cho ra đời các tác phẩm nghệ thuật và thông qua đó góp phần giữ gìn, phát huy giá trị sản phẩm làng nghề. Không chỉ đem đến những nét đẹp văn hóa, triển lãm cũng mô phỏng một khu vườn hoa đua nhau nở rộ, dựa trên cảm hứng từ khu vườn ở nhà của mẹ Xèo Chu.
