Khởi nguồn cho sự thành lập PHSA đến từ niềm đam mê rất lớn dành cho kiến trúc và mong muốn tạo nên những công trình ấn tượng và có ý nghĩa ngày một lớn hơn. Trong khoảng thời gian đầu phát triển khá lâu tại Thành phố Hồ Chí Minh, tôi hầu như không tự gò mình vào áp lực phải xây dựng thương hiệu, điều đó giúp tôi tự do khám phá, tiếp cận và hiện thực hóa các ý tưởng một cách hồn nhiên nhất. Tôi rất trân trọng khoảng thời gian quý báu đó. Gần năm năm trở lại đây, thời điểm tôi trở về lại Nha Trang thực hiện một công trình nhà ở đã thôi thúc tôi đặt nền móng cho PHSA tại quê nhà.
Một liên hệ rất thú vị nhưng tôi chưa từng có trải nghiệm đơn độc như Thoreau. Mỗi khoảnh khắc được gần thiên nhiên với tôi mà nói đơn giản như một buổi chiều đứng trước biển, hay bắt đầu một ngày mới với tiếng chim hót ngoài vườn. Dù đó là những khoảnh khắc đời thường nhưng lại có sức mạnh xoa dịu và giúp tôi tái tạo năng lượng một cách kỳ diệu. Thiên nhiên có thể thật hùng vĩ nhưng đôi khi cũng nhỏ bé và mong manh, và ngày càng mong manh hơn trước sự phát triển và xâm lấn của con người. Điều đó cũng thôi thúc tôi trong việc gắn kết và khao khát tạo nên nhiều công trình bền vững cho cộng đồng.
Trong thiết kế hiện đại đôi lúc các yếu tố thiên nhiên được đưa vào như một hình thức trang trí, không hẳn không tốt. Tuy nhiên với tôi, các yếu tố thiên nhiên như cây xanh, ánh sáng hay hệ thống thông gió tự nhiên… luôn là một phần cốt lõi trong các thiết kế của mình. Chúng có thể là các cửa kính lớn mang ánh sáng vào bên trong không gian sống, cũng có thể là các giải pháp để đưa gió vào làm mát công trình, hoặc khi điều kiện cho phép, tôi cũng sẽ mang các yếu tố mặt nước vào các không gian như tạo ra các hồ cá, hồ bơi, thác nước nhân tạo…
Cám ơn bạn vì câu hỏi rất hay, nhưng cũng khó cho tôi để trả lời. Mỗi khi bắt đầu một dự án tôi luôn sẵn sàng đối diện với nhiều dòng chảy, đó là những ý tưởng sơ khai cho đến khi dần thành hình, cũng có thể là những yêu cầu từ khách hàng, hay những ràng buộc về kinh phí đầu tư… Thật khó tránh việc bị phân mảnh giữa những dòng chảy như vậy, vì đôi khi ý tưởng sáng tạo đi ngược với nhu cầu thực tế, hay rào cản về tiến độ, kinh phí cũng buộc tôi phải đưa ra những quyết định khó khăn cho công trình của mình. Tuy nhiên, tôi luôn cố gắng cân bằng để tìm cơ hội cho sự sáng tạo thăng hoa, tôi tin rằng một thiết kế tốt được tạo ra phải cân bằng được giữa lý trí với cảm xúc, giữa công năng với thẩm mỹ và quan trọng hơn cả là giữa con người với thiên nhiên.
Quá trình tạo dựng nên một công trình theo tôi gần như là một bản nhạc giao hưởng. Đôi lúc cũng cần một nốt trầm, một khoảng nghỉ để chuẩn bị cho đoạn điệp khúc cao trào. Một công trình đôi khi cũng cần những khoảng lặng trong quá trình khởi tạo để chuẩn bị cho những không gian sống động và tràn đầy cảm xúc khi hoàn thành. Nên tôi nghĩ cô đơn giữa sự tĩnh lặng của một không gian sắp được sinh ra là sự cô đơn tích cực và cần thiết.
Tôi có thể nghĩ ngay đến H.A Garden House, dự án nhà ở nghỉ dưỡng ở vùng ven đô thị nơi mà những ngôi nhà mái ngói truyền thống Việt Nam gần gũi và giản dị vẫn còn hiện hữu. Thách thức đến với tôi khi phải tạo ra không gian hiện đại, tiện nghi nhưng vẫn đảm bảo sự hài hoà với bối cảnh xung quanh.
Tôi đối diện với việc tìm ra câu trả lời cho ranh giới của truyền thống và hiện đại: Làm thế nào để kiến trúc đương đại tiếp nối với các yếu tố và giá trị văn hóa đã hình thành qua bao thế hệ trong các nếp nhà xưa của Việt Nam? Làm sao để không chỉ sao chép máy móc về hình thức mà còn phải nắm bắt được tinh thần của chúng? Có những thời điểm tôi suy nghĩ nhiều về việc tạo ra một thiết kế táo bạo, đột phá hay cần thiết tôn trọng bối cảnh.
Sau cùng, ngôi nhà được hoàn thiện với nhiều vật liệu địa phương được sử dụng. Từ những đường nét tối giản, hiện đại kết hợp hài hoà với những yếu tố trong kiến trúc bản địa như hàng hiên, mái ngói đến hình ảnh đường làng, ao cá hay năm lớp mái ngói nhấp nhô mang hình ảnh năm ngọn núi, ngôi nhà đã giúp tôi hiểu rõ hơn về trách nhiệm của một kiến trúc sư trong việc cân bằng giữa việc tạo nên công trình đảm bảo bối cảnh văn hóa và với cộng đồng, nơi công trình đó được khởi tạo.
Nghe có vẻ tương đồng nhưng không hoàn toàn đồng nghĩa. Khi muốn tạo một công trình hài hoà với thiên nhiên, tôi chú trọng nhiều đến các yếu tố để mang con người lại gần với thiên nhiên và với bối cảnh xung quanh để gia tăng sự gắn kết, mang lại cảm xúc, sức khoẻ thể chất lẫn tinh thần cho người sử dụng như tạo ra các mảng xanh đan xen vào các không gian sống, hay những không gian chuyển tiếp giữa trong và ngoài công trình.
Trong khi đó, kiến trúc xanh là một khái niệm rộng lớn hơn, bao gồm tính toán năng lượng, hay giảm thiểu tác động của công trình đó đến môi trường trong việc xây dựng cũng như suốt quá trình vận hành. Tuy nhiên với tôi việc tạo nên công trình kiến trúc nhân văn và có ý nghĩa quan trọng hơn chỉ dừng lại ở công trình hoà hợp thiên nhiên hay kiến trúc xanh. Bởi công trình phải phục vụ tốt cho người sử dụng và thể hiện sự tôn trọng với môi trường sống.
Từ những ngày đầu, tôi xác định rằng hành trình thực hiện những công trình kiến trúc xanh bền vững không dễ dàng hay có thể đạt được trong thời gian ngắn. Vì vậy, tôi đã chọn bắt đầu bằng những công trình xanh hài hòa với thiên nhiên và những dự án tích hợp các yếu tố kiến trúc xanh ở quy mô nhỏ.
Ngoài những giải thưởng kiến trúc quốc tế đã nhận được, giải thưởng “Top 10 Green Projects” tại Top 10 Awards, giải thưởng được bảo trợ bởi Hội Kiến trúc sư Việt Nam mà chúng tôi vinh dự nhận được trong năm nay cho công trình Office for Trees là minh chứng cụ thể cho những nỗ lực và thành quả mà chúng tôi đã đạt được trong giai đoạn đầu của kế hoạch. Chặng đường tiếp theo sẽ là một bước chuyển quan trọng để chúng tôi áp dụng những kinh nghiệm đã tích luỹ, hướng tới những công trình kiến trúc xanh mạnh mẽ hơn về cả quy mô lẫn chiều sâu.
Cảm ơn những chia sẻ của anh.
MEN’S FOLIO VIETNAM #28 – THE NEW PLAYMAKERS ISSUE
The New Playmakers Issue lan toả câu chuyện của 29 nhân vật tiêu biểu tỏa sáng trong đa lĩnh vực. Họ là những người đàn ông bản lĩnh, những doanh nhân, nhà lãnh đạo… đã vượt qua muôn vàn thăng trầm để tìm thấy chính mình. Hơn thế, họ lan tỏa những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng và không ngừng nỗ lực để đưa thương hiệu Việt hội nhập thế giới, bằng những ý tưởng khởi nghiệp táo bạo và tầm nhìn của mình.
Với những kinh nghiệm và bài học sẵn có, chúng ta sẽ cùng nhau bước vào một kỷ nguyên mới, hoạch định nên một tương lai nhiều mong đợi.
