Louis Vuitton Xuân Hè 2022: "Amen Break" và câu chuyện kế thừa văn hóa

Năm 1969, một nhóm nhạc soul mang tên The Winstons đã phát hành đĩa đơn thứ bảy của mình với tên gọi Color Him Father. Ca khúc tâm điểm này là một trong những tác phẩm chủ đạo cho album cùng tên. Trong khi đó, ca khúc phụ Amen, Brother – bản phối khí của một bản nhạc phúc âm – lại không gây được quá nhiều tiếng vang thời bấy giờ. Ngạc nhiên thay, chính ca khúc B-side ấy lại trở thành một trong những di sản đầu tiên của dòng nhạc hip hop, và sau này là văn hóa nhạc rave. Bản phối khi đã được tái sử dụng rộng rãi trong nhiều ca khúc thuộc dòng nhạc hip hop và electric cho phần solo trống. Đoạn solo “thần thánh” được đặt cho cái tên Amen Break. Giám đốc sáng tạo Virgil Abloh sau khi lắng nghe câu chuyện đằng sau của bản nhạc này, ông quyết định đặt tên bộ phim thời trang cùng tên, thầm thể nghiệm thông điệp “From Zero to Hero” như chính mình.

Bộ phim thời trang lấy cảm hứng từ câu chuyện của Lupe Fiasco, một rapper và nghệ sĩ đường phố người Mỹ, sinh ra và lớn lên ở miền Nam Chiacago ở thời điểm đỉnh cao của cuộc hỗn loạn giành giật băng đảng thập niên 1970 và 1980. Mang quyết tâm tìm lối thoát cho thế hệ trẻ trước thực trạng không mấy tốt đẹp thời bất giờ, cha của Fiasco, vốn là một nhạc công và cũng là một thành viên của Đảng Báo Đen (Panther Party), đã từ bỏ đam mê âm nhậc và thực hiện những buổi đào tạo võ thuật cho lớp trẻ.

Bằng cách vận dụng những triết lý võ thuật mà Fiasco đã thừa hưởng từ Cha mình, anh đã dùng chúng như một cách tự vệ trong xã hội rối ren khi đó. Fiasco sớm trở thành một biểu tượng, một huyền thoại trong lòng thế hệ trẻ thuộc cộng đồng da màu. Những điều mà Fiasco thực hiện đã tác động mạnh mẽ đến tâm lý cộng đồng. Họ thần tượng Fiasco bởi lý tưởng cao cả về sự đoàn kết, hoà bình và đề cao bảo vệ nhân quyền. Cũng chính vì lẽ đó, Fiasco đứng lên đấu tranh nhằm hoá giải những định kiến cũ kỹ, khép lại tư tưởng bạo lực và mở ra một con đường hoàn toàn cho những cư dân nơi Fiasco sinh sống.

Năm 2021, giám đốc sáng tạo Virgil Abloh tiếp tục đem nguồn cảm hứng của nghệ thuật đường phố lên những thiết kế của mình. Ông tái sử dụng những di sản trong kho lưu trữ của Louis Vuitton để tạo nên bộ sưu tập Louis Vuitton Xuân Hè 2022. Phong cách phối màu rực rỡ theo mô típ phun sơn loang lổ, gợi nhắc mạnh mẽ đến “tập quán” của những “dân chơi” tại các concert âm nhạc, hay hình những rapper, nghệ sĩ đường phố vốn dĩ ưa thích khoác lên mình trang phục loè loẹt để thể hiện cá tính bản thân. Khi tiểu văn hóa lại trở thành nguồn cảm hứng chính, từng chi tiết đừng thể hiện tinh tế trên từng thiết kế, từ những chiếc áo khoác da họa tiết monogram, áo khoác blouson, áo khoác cổ cao, đến những chiếc túi LV Keepall và các thiết kế rương mini xách tay.

Song song, là hình ảnh quen thuộc của những tờ rơi quảng cáo, thường xuất hiện ở những bữa tiệc âm nhạc, cũng được Virgil Abloh thu thập và tái hiện như một bản đồ cắt dán đồ sộ. Các họa tiết tờ rơi này không được in, mà thậm chí là dệt trực tiếp trên nền vải nylon trong suốt ánh họa tiết monogram của những chiếc áo khoác, đắp vá trên các thiết kế sơ mi, và in lên áo khoác da cũng như quần ngắn.

Xen lẫn giữa bộ hình ảnh cầu kỳ này là logo đặc trưng của Metalheadz vào thập niên 1990. Chiếc logo biểu tượng này mang hình ảnh của một chiếc đầu lâu đeo tai nghe, do chính Goldie – đồng sáng lập của ban nhạc – cách tân từ một logo có sẵn của câu lạc bộ bóng đá Wolverhampton Wanderers. Cũng chính Goldie và nhóm nhạc Metalheadz là một trong những nhà tiên phong trong việc tái sử dụng Amen Break trong những tác phẩm của nhóm. Chính vì thế, sự xuất hiện của họa tiết logo nhóm nhạc này mang đến giá trị liên kết mật thiết đến nền văn hóa âm nhạc cách mạng của người da màu, cũng như triết lý “tái sử dụng và nâng cấp” trong quá trình sáng tạo trải qua nhiều thập kỷ của nhân loại.

Họa chăng, điểm khác biệt của mỗi phiên bản “tái tạo” ấy sẽ phụ thuộc vào sự cảm nhận sâu sắc cùng kỹ năng lồng ghép điêu luyện của “người pha trộn”. Và ở Louis Vuitton, Virgil Abloh đã thành công trong việc cảm nhận lẫn thực hành, đưa những hình ảnh phổ biến nơi đường phố trở thành một nét đẹp mới của thời trang cao cấp, góp phần xóa mờ lằn ranh tách biệt giữa hai thế giới thời trang này.

Trong bộ sưu tập Xuân Hè 2022, Virgil Abloh còn bắt tay với nghệ sĩ graffiti đặc biệt Jim Joe. Ông nổi tiếng với những bức họa graffiti được… viết bằng chữ. Hai người đã kết hợp với nhau để thực hiện những mẫu thiết kế đặc biệt, đơn cử như bộ suit trắng có họa tiết là các mẫu ghép hình và hoa văn sọc ca rô độc đáo, bộ suit đen với đường viền đính cườm lấp lánh khắp cơ thể và trang phục morphsuit co giãn, ôm trọn cơ thể trên nền họa tiết sọc ca rô.

Với Virgil Abloh, họa tiết kẻ sọc ca rô không đơn giản là những hình ảnh mang tính hiệu ứng thị giác, mà còn biểu tượng cho cuộc tranh đấu, tự vệ của con người trong xã hội. Dùng mưa mẹo và trí tuệ để dẫn đến thế chiếu bí, quy luật của bộ môn cờ vua có mặt ở mọi ngôn ngữ đời sống của con người, và cũng chính bàn cờ vua là biểu tượng lâu đời cho xã hội nhân sinh. Biểu tượng kẻ sọc ca rô, do đó, xuất hiện trong rất nhiều nền văn hóa và tiểu văn hóa khác nhau trên thế giới, kể cả văn hóa âm nhạc rave và ngôn ngữ thời trang của Virgil Abloh.

Ngoài ra, nhà mốt nước Pháp còn ứng dụng kỹ thuật padding – làm phồng áo thành những ô tách biệt – khá nhiều trên thiết kế áo khoác, găng tay, nón bịt đầu… khiến giới mộ điệu không khỏi liên tưởng đến những đồng phục bảo hộ trong võ thuật và thể thao.

Pin cài áo thì được sử dụng trong các trang phục may đo, đặc biệt là blazer, như một núi cài, giúp người mặc có thể điều chỉnh phom dáng của chiếc áo. Các chi tiết chấm hỏi được in trên sơ mi, áo len và các túi xách, gợi nhắc đến hình ảnh những bộ truyện tranh. Và cuối cùng, phối màu tie dye, một trong những nét đặc trưng không thể thiếu trong thời trang đi rave, cũng được Virgil áp dụng trên các trang phục da, denim và váy.

Phụ kiện của bộ sưu tập Xuân Hè lần này sở hữu không ít những thiết kế dị biệt. Đầu tiên là chiếc thắt lưng với bản khóa ngoại cỡ, bản khóa phong cách cao bồi. Mặt nạ lưới được tô điểm thêm họa tiết monogram biểu tượng đi cùng những chiếc tui pochette tiệp màu. Găng tay mang phong cách đồng phục hockey với kỹ thuật padding và in họa tiết monogram. Các dòng nón theo nhiều phom dáng tiếp tục sở hữu mô-tuýp phun sơn, mang âm hưởng bóng chày. Các phụ kiện khác như trang sức, khăn, vớ và kính mát cũng đều mang tông màu và họa tiết đa dạng của bộ sưu tập, góp phần làm nên điểm nhấn tinh tế cho các trang phục khác biệt.

Đặc biệt hơn, đối với các dòng giày ra mắt thuộc bộ sưu tập, chúng ta không thể không nhắc đến màn kết hợp đình đám giữa Louis Vuitton, Nike và Off-White. Sự kết hợp được thể hiện trên một loạt các thiết kế giày Air Force 1 bespoke, hòa trộn tinh thần cổ điển của giày bóng rổ với những chất liệu mang biểu tượng của nhà mốt, cũng như câu chuyện hip hop làm nên tên tuổi của Virgil qua nhiều bộ sưu tập. Ngoài ra, các thiết kế khác như bốt chelsea, giày cao bồi, giày loafer, giày tây oxford và bốt phồng cũng được ra mắt, với họa tiết độc lạ từ nguồn cảm hứng âm nhạc.

Ở đoạn cuối của bộ phim, khi người con tìm gặp lại cha mình ở bên kia thế giới, hai người đã diện hai trang phục hoàn toàn đối lập. Trong khi người con khoác trên mình bộ suit sắc đen trang trọng, thì người cha lại mặc bộ quần áo tracksuit đường phố. Hơn thế nữa, hai người đã kết nối với nhau bằng thanh kiếm Nhật trên tay – tượng trưng cho võ thuật. Không chỉ mang ý nghĩa gợi nhắc về chính câu chuyện lịch sử của Lupe Fiasco và cha mình, phân cảnh cuối phim còn ẩn chứa thông điệp mạnh mẽ của Virgil Abloh về việc xóa bỏ định kiến dựa trên trang phục, đem các phong cách thời trang đến gần nhau hơn, và bày tỏ sự trân trọng đến những phong cách này bởi chính nét đẹp thuần túy của chúng, không bị ảnh hưởng bởi lăng kính mang tên thành kiến xã hội.