Young At Heart – Đạo diễn Khương Ngọc: Niềm tin vào năng lực giúp tạo nên một hiện tại hạnh phúc

Trò chuyện với đạo diễn/diễn viên Khương Ngọc vào những ngày đầu năm 2025 sau tác phẩm điện ảnh “Chị Dâu” đang được khán giả rất yêu mến, tôi thấy một điểm chung của Khương Ngọc, dù anh ở vai trò diễn viên hay đạo diễn, đó là niềm tin tuyệt đối vào bản thân. Nếu là diễn viên, phong cách của Ngọc là tách biệt với đoàn để giữ thế giới riêng, và khi là “lãng đạo” trên phim trường, anh im lặng, kiệm lời, cách biệt với diễn viên và chỉ xuất hiện khi cần để tạo cảm giác thoải mái nhất. Hơn 2 thập kỷ, có lẽ sự nhất quán và am hiểu tường tận công việc mình làm là chìa khóa để Ngọc trở thành điều kỳ diệu của tháng 12.

Đầu tiên tôi tò mò nhiều hơn cả về việc anh casting và tiêu chí chọn như thế nào, để quy tụ được 5 người phụ nữ tài năng của màn ảnh Việt? Đó là chưa kể hẳn là việc sắp xếp lịch trình của họ cũng rất gian nan.

Tôi xin chia sẻ về việc sắp lịch là cực kì khó, và việc được diễn viên dành toàn bộ thời gian cho phim là điều may mắn. Về tiêu chí quan trọng cho vai diễn là nhất định phải hợp vai, tôi luôn mong muốn các diễn viên không diễn mà sống với nhân vật toàn thời gian. Đối với những vai cần trải nghiệm và kinh nghiệm thì người diễn viên phải có yếu tố đó, còn những vai cần những tính cách ngoài trải nghiệm, thì sẽ phải sống với nó một thời gian để thành thói quen.

Một lời khen dành cho “Chị Dâu” là phân cảnh đám giỗ miền quê rất chân thật, bầu không khí náo nhiệt, bận rộn không lẫn vào đâu được. Mà sự tinh tế của anh được thể hiện ở phân cảnh này, đó là từ việc chuẩn bị đám giỗ, anh lồng ghép được “profile” tính cách của từng người.

Thực tế câu hỏi đầu tiên của tôi khi gặp diễn viên là: “Đám giỗ gần nhất của chị/em là lúc nào? Đã từng nấu đám chưa? Đã có những trải nghiệm như trong phim chưa…”. Sau đó tôi tái hiện lại đám giỗ trong phim và phân bổ vị trí từng nhân vật. Đối với những ai cần nấu nướng thì phải dành thời gian tập để làm quen thao tác. Đi vào chi tiết hơn, tôi bắt đầu chia nhỏ phân đoạn theo cụm và hoàn thành từng phần một. Thú thực là bản thân tôi và cả diễn viên ai cũng “ngán” cảnh đám giỗ vì nó đòi hỏi sự phối hợp nhiều và ăn ý, nhất là lúc trời trưa nắng. Nhưng may mắn cuối cùng cũng xong.

Có rất nhiều yếu tố giúp cho dự án “Chị Dâu” thành công thu về những kết quả tốt, với góc nhìn của đạo diễn cũng như những trải nghiệm của mình trong suốt quá trình làm phim, anh đánh giá đâu là những yếu tố làm nên sự thành công này?

Đây là mong đợi của tôi cùng với mọi người khi bắt đầu làm (cùng với một chút hoài nghi) – Hãy làm cái gì thật nhất và đừng diễn. Như vậy người xem sẽ hoà làm một với mạch phim và thậm chí là trở thành những người hàng xóm. Chắc có lẽ vì cái “đời” trong phim mà chúng tôi thu được kết quả tốt.

Đối với những thành tích tốt mà phim đang mang về, nó có làm củng cố thêm niềm tin nào trong anh không?

Nói vậy nó cũng tương đối thôi, vì không ai có niềm tin tuyệt đối cả, nhất là giai đoạn bắt đầu thực hiện dự án và chưa thấy hình hài tác phẩm sẽ như thế nào, chưa biết khán giả đón nhận ra sao. Nhưng tôi vẫn trung thành với một quan điểm “bất di bất dịch”: Làm phim tốt đi đã, mọi sự sẽ tuỳ duyên.

Có một vài khoảnh khắc rất đắt giá như cảnh nhà cũ bị sập sau cơn bão, 5 chị em ngồi tựa vào nhau cùng khóc cùng cười; cuộc đối thoại ngắn nhưng đặc sắc của Hồng Đào – Quang Dũng; hay như cuộc trần tình của 5 chị em và sự kiểm soát phân cảnh đó một cách tuyệt đối của Việt Hương… tôi biết là để đạo diễn và diễn viên cùng thống nhất cách kể cách diễn trong những tình huống quan trọng như vậy cần nhiều thời gian và những lần thảo luận sâu sắc. Thế nên tôi tò mò, những phân cảnh đắt giá như vậy đã ra đời như thế nào? 

Như bạn dự đoán, những phân cảnh then chốt đã ra đời sau những hồi dài tranh luận tìm chìa khóa, thay đổi thoại sao cho thật nhất để các chị em có thể nói với nhau một cách tự nhiên. Mặt khác, các diễn viên sẽ liên tục nói nó trong nhiều ngày để đời sống hoá câu chữ và tôi sẽ ghi lại; chính vì vậy mọi thứ trở thành thói quen và diễn viên không cần phải diễn hay nhớ thoại.

Thậm chí có những đoạn các chị em còn không biết tôi sẽ làm gì, dụng ý gì với những đoạn dài im lặng, nên liên tục nhắc tôi rằng: “Cái này phải dựng tốt nha không là chết diễn viên đó!”. Lúc đó, tôi chỉ biết cười và “dạ”. Và đôi khi, các chị bị kìm nén đến mức khó chịu và cần một câu trả lời xác đáng, lúc đó tôi biết mình cần phải chịu khó giải thích và đợi thời gian trả lời.

Chắc chắn sẽ có những áp lực chéo giữa những diễn viên với nhau, vai trò của một người đạo diễn lúc này rất quan trọng, phải nhạy cảm để nhận ra, thường thì anh sẽ động viên và hướng dẫn họ như thế nào? 

Bất cứ khi nào cảm nhận có áp lực xuất hiện từ ánh mắt của diễn viên, tôi sẽ tìm cách tạm ngưng vì một lý do khách quan nào đó để họ có thời gian thả lỏng. Sau đó, tôi sẽ tiếp cận vấn đề và tìm phương án xử lý rồi mới tiếp tục quay. May sao phim này các chị em giỡn với nhau nhiều hơn là bị áp lực, có khi giỡn “rớt” nhân vật ra ngoài (cười).

Anh là một người lãnh đạo như thế nào trên phim trường?

Im lặng, ít nói, cách biệt với diễn viên và chỉ xuất hiện khi cần để các chị em thoải mái nhất. Khi nào muốn trao đổi với ai, tôi sẽ mời riêng người đó ra và trao đổi kín, sau đó tiếp tục làm việc.

Còn khi là một diễn viên, anh là kiểu diễn viên gì trên phim trường? Sự đối lập nếu có (với vai trò đạo diễn), mang đến ý nghĩa gì cho anh?

Khi là diễn viên, tôi cũng sẽ là người sống theo đời sống sinh hoạt của nhân vật. Thường thì Ngọc cũng sẽ tách biệt với đoàn để giữ thế giới riêng. Chính vì vậy mà tôi luôn hiểu diễn viên cần gì, khi nào cần lên tiếng và khi nào nên im lặng.

Nói cách khác, anh đã đầu tư và trau dồi như thế nào để công việc đạo diễn là một bước chuyển nghiêm túc, một hình mẫu đạo diễn để tham khảo và học hỏi?

Tôi là người liên tục đọc và tìm hiểu, tất cả các tài liệu liên quan đến công tác đạo diễn, hình ảnh, máy móc, kịch bản và cả dựng phim. Ngọc có nhiều hình mẫu mà mỗi người có một thế mạnh riêng để tham khảo và tự tìm cho mình lối đi riêng. Có người thì cách kể chuyện hay cách sử dụng màu sắc bố cục, cách khai thác tâm lý diễn viên, và cũng có khi là cách tiếp cận thị trường. Mỗi người một chút.

Anh đã có một cái kết rất đẹp ở năm 2024. Nhưng để có một dấu mốc viên mãn của hiện tại, anh có lẽ đã tích lũy nhiều từ những dự án trước của mình.

Thực tình mà nói tôi thấy mình vẫn vậy, chỉ có điều là may mắn hơn (cười). Ngọc cố gắng học mỗi ngày để chuẩn bị cho lúc có thể sử dụng hết các thứ mình đã học đã trải nghiệm. Tôi muốn mình nắm bắt thật tốt cơ hội khi nó đến. Có lẽ giờ con đường của tôi sẽ bớt chông gai hơn, và tương lai chắc sẽ “quậy” nhiều hơn.

Anh không ngại người ta gọi mình là “lính mới”, cũng không ngại khi được so sánh, tôi đồng tình vì tôi nghĩ “người mới” thường khó lường lắm. Anh có tin một sự bất thường sẽ mang đến những điều kỳ diệu không? 

Sự bất thường sẽ mang đến điều kỳ diệu nếu đúng thời điểm và ngược lại. Bởi vậy tôi mới nói, tôi là “chàng trai tháng 12 kỳ diệu” của năm 2024. Còn xa hơn thì để xem tôi hợp thời cỡ nào.

Anh là kiểu người có niềm tin kiên định vào năng lực của mình không?

Tôi luôn tin vào năng lực của mình từ khi bắt đầu vào nghề, nó đã giúp tôi tạo nên một hiện tại hạnh phúc. Và vì tôi tin bản thân nên các cộng sự mới tin tôi.

Mỗi lần đón một năm mới sắp đến, anh thường chiêm nghiệm và nói những gì với mình? 

Tôi luôn nhìn lại mình đã cố gắng như thế nào sau từng năm, đã may mắn ra sao và những bàn tay nào đã nâng đỡ mình. Tôi ghi nhớ và tự “ hứa hẹn“ với bản thân vài mục tiêu cho năm kế tiếp, tập trung hoàn toàn vào con đường mình đi, nhìn thẳng không ngó nghiêng.

Cảm ơn những chia sẻ của anh.

——

FEATURE YOUNG AT HEART

Thời gian chỉ có một chiều duy nhất (cho đến nay được biết đến) đó là từ quá khứ, hiện tại và tương lai. Chính vì sự vận động tuyến tính đó, chúng ta đặc biệt có nhiều cảm xúc mỗi khi bước qua vòng lặp của 365 ngày (một trong những ý tưởng định thời gian do ta tạo nên). Do đó, để khởi động năm mới nhiều điều mong chờ, xua đi nỗi muộn phiền về những nuối tiếc của năm cũ, và cổ vũ bạn đọc xa rời những âu lo về một tương lai bất định, Men’s Folio Vietnam lan tỏa câu chuyện của những con người luôn hết lòng và dũng cảm với điều mình chọn để sống trọn với một lần sống. Dù ở độ tuổi hay ở vai trò nào, họ vẫn không ngừng dấn bước, luôn luôn khát khao và tin vào một tương lai rực sáng, bằng ngọn lửa rực cháy thôi thúc từ bên trong.