Khi việc làm đẹp cần được thoát khỏi định kiến giới
SkincareGrooming

Khi việc làm đẹp cần được thoát khỏi định kiến giới

Chúng ra đã nói nhiều về tính nam độc hại. Chúng ta cũng đã “minh oan” cho việc làm đẹp khỏi định kiến giới. Tuy nhiên, dường như việc tuyên truyền – giáo dục cho vấn đề này chỉ được hoan nghênh trong một bộ phận rất nhỏ người trẻ hiện nay. Vì thế, nay Men’s Folio trở lại cùng các quý ông trong chủ đề “tính nam độc hại” (Toxic Masculinity) để xem còn điều gì mà chúng ta có thể bàn thêm cho phương diện này được cải thiện.

Bạn có quen biết những tính nam độc hại này?

Tính nam độc hại, đầu tiên được giải nghĩa là những tiêu chuẩn cực đoan về nam tính. Đó là khi người ta áp đặt cho nam giới một khuôn mẫu không thể chống cự và buộc phải noi theo nếu muốn được nhìn nhận là một người đàn ông đích thực: mạnh mẽ, không có tính nữ và theo đuổi quyền lực. Hay nói cách khác, đã là đàn ông thì phải khoẻ mạnh về thể chất, chai lì trong cảm xúc và hung hăng trong hành vi. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc những gì được liệt kê vào phạm trù “tính nữ” hay thói quen của phụ nữ như làm đẹp và chăm chút ngoại hình hiển nhiên sẽ bị gắn mác “ẻo lả”, “yếu đuối” hoặc thậm chí còn phải nhận sự kì thị về giới tính. Đó có phải là những gì mà bạn và tôi đang nhìn thấy trong cuộc sống hiện tại?

Một đồng nghiệp nam đã chia sẻ với tôi rằng anh cũng nhận lấy những bình luận hết sức kì thị từ những người bạn cùng trang lứa khi họ nhìn thấy anh có nhiều đồ dùng chăm sóc da trong lúc cả nhóm con trai đi du lịch chung. Lúc ấy, tôi mới nhận ra, hoá ra không phải người trẻ nào cũng cởi mở với việc chăm sóc ngoại hình của nam giới, dù cho họ đã và đang sinh sống tại những thành phố lớn, được tiếp xúc với nhiều luồng tư tưởng lẫn nếp sống hiện đại.

Lúc ấy cũng là lúc tôi nhận ra cái khuôn mẫu định hình nên một người đàn ông vẫn không hề thay đổi, có chăng là nó đã được nới rộng ra cho một số nghề nghiệp đặc biệt, cụ thể là giới nghệ sĩ. Theo quan sát, hiện gần như chỉ có nam nghệ sĩ mới nhận được “lệnh bài miễn soi” của xã hội cho tập quán làm đẹp, bao gồm dưỡng da, trang điểm hay sử dụng những biện pháp nâng cao giá trị nhan sắc khác. Còn với người bình thường, thậm chí cả giới tinh anh – trí thức, cũng đã và đang rơi vào 2 dạng biểu hiện: một là vẫn xa lạ với khái niệm làm đẹp/dưỡng da ở nam giới, hai là có biết và đang thực hành nhưng cũng không thể hiện rộng rãi.

Giải thích cho sự chậm chạp chuyển mình trong nhận thức về grooming của nam giới ở thị trường trong nước, theo thiển kiến của cá nhân người viết, chúng ta có thể lập luận dựa trên ảnh hưởng của những yếu tố lịch sử – văn hoá – xã hội. Phải thẳng thắn thành thật với nhau rằng, dường như trong suốt chiều dài lịch sử, khái niệm “làm đẹp” cho nam giới gần như không tồn tại.

Vì đây không phải là lối suy nghĩ của người châu Á nói chung, dù cho đó có là quốc gia chịu ảnh hưởng bởi Nho Giáo, Phật giáo hay các tín ngưỡng – văn hoá bản địa khác. Và với Việt Nam, mãi cho đến thời kỳ thực dân, văn hoá Tây phương du nhập vào mảnh đất này thì mới có việc đàn ông biết đến nước hoa, xà phòng, phấn rơm và các dạng phục sức khác để chăm sóc da, tóc, râu theo tiêu chuẩn của các “bậc trưởng giả” Tây phương thời bấy giờ. Nhưng do tính chất của lịch sử, tất cả các cung cách làm đẹp ấy ít nhiều bị gắn mác “Âu hoá” đua đòi. Sau ngày giải phóng, đất nước tiến lên con đường xây dựng xã hội chủ nghĩa, qua nhiều giai đoạn thăng trầm của thời Bao Cấp, Đổi mới rồi mở cửa, kinh tế – giáo dục là đề tài xuyên suốt nhận được sự quan tâm của toàn xã hội.

Mãi cho đến 10 năm đầu của thế kỷ 21, bóng dáng của các tập đoàn làm đẹp nổi tiếng thế giới mới bắt đầu hiện diện tại Việt Nam và đối tượng mà họ giáo dục để tiêu dùng mỹ phẩm hầu hết là nữ giới. Vậy thì, nếu không có sự nổi lên bất chợt của làn sóng Hallyu và K-beauty đến từ Hàn Quốc, thị trường Việt Nam sẽ mãi mãi vắng bóng khái niệm làm đẹp dành cho nam giới.

Với chiều dài và bề dày thống trị của hình mẫu nam tính “mạnh mẽ, không tính nữ và đeo đuổi quyền lực” gần như tuyệt đối, không bị làm phiền bởi những luồng tư tưởng khác như tại thị trường Việt Nam, thì không có gì khó để ngạc nhiên với việc một số thị trường châu Á khác đã là buổi hoàng hôn của khái niệm làm đẹp unisex trong khi ở nước ta thì mới chỉ là buổi bình minh.

Tuy nhiên, theo tiến trình phát triển của xã hội đi kèm với mức độ cạnh tranh tăng cao, người viết tin rằng việc làm đẹp và đầu tư vào làm đẹp sẽ dần trở thành nhu cầu hơn là sở thích cá nhân mang định kiến giới. Hãy nhìn vào những nước châu Á cũng cùng chịu ảnh hưởng sâu đậm của tư tưởng Nho giáo, khi cạnh tranh xã hội ngày càng gay gắt, tam cương ngũ thường hay các quy chuẩn về hình tượng nam giới cổ điển cũng sẽ dần phải được suy xét lại bởi sức hấp dẫn của Chủ nghĩa ngoại hình (Lookism). Vì người ta chỉ đau khổ khi muốn mà không thể đẹp, chứ chẳng ai chê việc sẽ khiến mình trở nên đẹp hơn. Nhất là khi đó còn là đòn bẩy để giúp mình đứng vững trên mọi chiến trường. Thế thì, trong giai đoạn manh nha chờ tư duy thay đổi và thị trường trong nước chuyển mình, bạn sẽ làm gì để trở thành một người đàn ông lịch lãm, chứ không phải nạn nhân của kì thị giới tính hay tính nam độc hại?

Chưa cần hay, hãy đúng và đủ trước đã

Trước khi đi vào các gạch đầu dòng, bạn và tôi phải chịu với nhau rằng quy chuẩn thẩm mỹ hiện giờ chúng ta đang theo là của người phương Tây, sẽ có những tiêu chí đặt ra dựa trên quan điểm làm đẹp của họ. Tuy nhiên, là một người có gu và thông minh, chúng ta sẽ tự biết nêm nếm sao cho vừa miệng mình và hợp miệng người. Song song với đó, những điều mà tôi liệt kê ngay sau bên dưới đây là đứng trên lập trường của một người phụ nữ, thích gì, cần gì và nghĩ gì về việc chăm chút ngoại hình của cánh mày râu.

Các anh đã dần ý thức về chữ ĐỦ trong việc làm đẹp để xây dựng hình ảnh cá nhân là giữ cho mình sạch và thơm. Sạch là khi đầu tóc gọn gàng, râu ria nhẵn nhụi, móng tay móng chân tươm tất. Còn thơm là hơi thở, cơ thể, da tóc không toả ra mùi khó chịu, tuyệt hơn nữa là nó được còn phục sức bằng những thứ nước thơm ý nhị khéo léo nêu rõ tuyên ngôn của người sử dụng.

Thế nhưng, nếu chỉ thoả mãn ở chữ ĐỦ này thì chúng ta khó có thể tiến lên chữ ĐẸP. Vì chúng ta đã nói KHÔNG với việc chăm sóc da (skincare). Bạn hãy khoan đừng vội bật nảy câu nói “là đàn ông thì không cần chăm sóc da”. Hãy xem việc skincare và sử dụng những sản phẩm skincare như là chữa bệnh thì phải uống thuốc. Vì những căn bệnh liên quan đến da sẽ không biểu hiện nhanh và rõ ràng như nhức đầu cảm sốt. Thế nhưng, không phải vì nó chưa đến mà ta không có tâm phòng bệnh. Nhất là khi bạn đang sống trong một đất nước nhiệt đới với cường độ chiếu sáng của mặt trời dày đặc quanh năm, bạn cũng đang phải chống chọi với mọi loại ô nhiễm, nếu không có biện pháp bảo vệ và phục hồi riêng cho làn da, bạn làm sao chắc rằng mình sẽ luôn giữ phong độ như thuở đôi mươi? Thô ráp, đen sạm, đổ dầu, nổi mụn, lỗ chân lông to… nếu tất cả các triệu chứng ấy đều đổ đồn lên hết phần “mặt tiền” của bạn thì dù cơ thể có thơm đến đâu, tóc có vuốt đẹp vỡ nào hay mặc bộ quần áo may đo khéo léo cũng không thể giúp bạn bảnh trai hoàn toàn.

Với một làn da nam giới mà nói, bỏ hết những rườm rà phức tạp, bạn chỉ cần 3 bước mỗi ngày để bảo vệ chính mình khỏi mọi sự tàn phá của môi trường lẫn thời gian. Đó chính là làm sạch – cấp ẩm – bảo vệ.
Sạch sẽ thì sẽ không bóng dầu nổi mụn, đủ ẩm thì sẽ không nhăn nheo lão hoá, chống nắng thì da sẽ đều màu thay vì sạm nám loang lổ. Ba bước này cũng ứng với 3 loại sản phẩm cơ bản mà mọi quý ông cần phải có: 1 tuýp sữa rửa mặt dịu nhẹ, 1 hũ kem dưỡng ẩm lành tính, 1 sản phẩm chống nắng quang phổ rộng và không gây bết dính. Chăm sóc da không phải là mỗi ngày đứng trước gương bôi trét “như đàn bà”, chỉ đơn giản là yêu lấy bản thân mình, từ đó cũng giúp người khác có cái cớ để yêu bạn hơn.

Việc làm đẹp không chỉ là hành vi biểu hiện mà nó còn có thể góp phần nâng cao nhận thức về xây dựng hình ảnh cá nhân đồng thời góp phần cải thiện trình độ thẩm mỹ của những cộng đồng lớn hơn. Vì thế, mong bạn hãy suy nghĩ kỹ càng về những gì bạn đang cho là “phải” khi nói về việc chăm sóc da hay làm đẹp ở nam giới.
Mong rằng bài viết này sẽ đóng góp được thêm cho bạn một góc nhìn hữu ích để bạn hoàn thiện hành trình trở thành một quý ông lịch lãm và có gu.

Bài: Linh Bùi
Ảnh: Tổng hợp
 

Related Article