Đó là một trải nghiệm khá đặc biệt. Ngay từ đầu, tôi đã được nói rằng đây là một vai rất khó. Ở thời điểm casting, tôi chưa đi sâu vào toàn bộ kịch bản, mà tiếp cận nhân vật bằng trực giác nghề nghiệp. Với những gì nắm được từ phần phác thảo nhân vật, tôi diễn đúng trong phạm vi hiểu biết. Khi diễn xong, chính tôi cũng không nghĩ nhiều nhưng anh Tấn, anh Quân và mọi người trong ê-kíp khá bất ngờ. Có lẽ vì trước giờ họ quen nhìn tôi ở những vai mang màu sắc giải trí, hài hước nhiều hơn, nên khi tôi chọn cách diễn nghiêm túc, tiết chế và không “làm quá”, lại mang đến một hình ảnh khác.
Tôi nhận được kết quả ngay trong hôm đó. Thật ra cũng không có quá nhiều người casting cho vai này. Theo tôi biết, dự án đã được ấp ủ suốt nhiều năm, đưa qua nhiều bên nhưng chưa thể thực hiện, phần vì kịch bản khó, phần vì nhân vật Thân Đức đòi hỏi rất cao, không chỉ về diễn xuất hay ngoại hình mà còn về thần thái.
Tôi chuẩn bị rất nhiều cho nhân vật về mặt tâm lý, nhưng thật sự đến lúc phim hoàn thành rồi, tôi vẫn bị áp lực ngược trở lại. Có những lúc chỉ cần nghĩ đến vai diễn thôi là tôi đã thấy căng thẳng.
Trong suốt quá trình làm việc, tôi luôn đặt câu hỏi: Liệu khán giả có hiểu mình đang diễn gì không, hay chỉ thấy một hình ảnh bên ngoài? Tôi không muốn Thân Đức chỉ là một nhân vật “ấn tượng” về diện mạo, mà muốn người xem cảm nhận được toàn bộ thế giới nội tâm, những quan điểm và mâu thuẫn tồn tại bên trong nhân vật đó. Điều tôi mong muốn là có thể đưa nhân vật đi xa hơn, để khán giả thấy rằng, bên dưới vẻ tàn bạo hay lạnh lùng ấy là một lớp bản chất khác, phức tạp và đáng suy ngẫm hơn.
Tôi không bị thuyết phục bởi sự tàn ác theo nghĩa thông thường. Thực tế, tôi mất khá nhiều tháng để có thể bước vào tâm lý của nhân vật. Ngay sau Tết, tôi đã bắt đầu chuẩn bị cho vai diễn từ việc ghi chú lại những gì cần làm, cần xem, cần thay đổi, cho đến cách tiếp cận nhân. Điều khó nhất với tôi là xử lý sự tàn nhẫn và đặc biệt là thể hiện chiều sâu thông qua ánh mắt. Nhưng tôi không muốn mọi thứ về một con người chỉ gói gọn trong một ánh nhìn hung bạo. Ngược lại, tôi muốn giữ trong ánh mắt đó một sự lương thiện nhất định, không phải để làm nhân vật “hiền” hơn, mà để tạo ra một mâu thuẫn nội tại.
Trong suy nghĩ của tôi, hoàng tử tin rằng những gì mình đang làm là đúng. Nhân vật không cho rằng mình sai. Chính niềm tin ấy mới là điều khiến câu chuyện trở nên đáng sợ. Với tôi, cái đáng khai thác không nằm ở sự hung bạo bề mặt, mà ở cảm giác rằng đây là một con người đang làm điều “đúng” theo cách của mình, và bi kịch nằm ở chỗ điều đúng đó lại mang hình hài của bạo lực.
Suốt ba năm học ở trường, tôi gần như chỉ diễn các vai tâm lý, và vai tốt nghiệp của tôi cũng là một vai nặng về nội tâm. Nhưng trên hành trình làm nghề, tôi lại luôn cảm thấy mình yếu ở mảng hài. Vì vậy, trong một thời gian dài, tôi chủ động chọn những dự án mang tính giải trí để học cách cân bằng. Đó cũng là điều thầy cô vẫn dạy tôi: Mình mạnh ở đâu thì giữ lấy, nhưng phải bổ sung những phần còn thiếu để trở thành một diễn viên toàn diện hơn.
Những bộ phim mang màu sắc giải trí giúp tôi học cách xử lý tình huống nhẹ nhàng, thông minh hơn trong nhịp diễn và cảm xúc. Nhưng “Hoàng tử Quỷ” thì khác, đây gần như là lần đầu tiên tôi đảm nhận một vai diễn không dựa vào sự duyên dáng hay yếu tố hài hước quen thuộc.
Nhân vật buộc tôi quay trở lại với nền tảng chính kịch, tập trung hoàn toàn vào tâm lý, chiều sâu và sự nghiêm túc trong diễn xuất. Đó vừa là lợi thế, vừa là thử thách: Lợi thế vì tôi có nền tảng và thử thách vì tôi phải gạt qua hình ảnh quen thuộc để bước vào một không gian diễn xuất hoàn toàn khác.
Mỗi diễn viên sẽ có một “chìa khóa” khác nhau, tùy vào con đường họ đến với nghề, môi trường đào tạo và cách họ làm việc với vai diễn. Với tôi, nền tảng quan trọng nhất vẫn là kiến thức được học trong trường kết hợp với kinh nghiệm làm nghề. Tôi không làm việc theo kiểu hoàn toàn bản năng hay bay bổng cảm xúc, mà dựa nhiều vào việc phân tích tâm lý và kịch bản, những phương pháp đã được các thầy cô và những người đi trước xây dựng rất kỹ. Khi đã có nền tảng, tôi mới cộng thêm trải nghiệm cá nhân – những bộ phim từng tham gia, những con người từng gặp, những va chạm trong nghề.
Tuy nhiên, không phải vai nào cũng có thể “sống cùng” hay quan sát ngoài đời. Cách duy nhất là đọc, xem, tìm tư liệu, nghiên cứu các trường hợp tâm lý phức tạp, những vụ án, những người có hành vi cực đoan, và quan trọng nhất là phải tự hỏi rằng vì sao họ làm như vậy? Khi hiểu được logic bên trong hành động của nhân vật, tôi mới có thể chạm đến những khoảnh khắc nhỏ, những chuyển động tinh tế.
Trong lý thuyết diễn xuất, lúc nào cũng tồn tại song song hai cái tôi – cái tôi của nhân vật và cái tôi của diễn viên. Tôi không tin vào việc xóa sạch bản thân để trở thành một người hoàn toàn khác, nhưng cũng không thể chỉ mang chính mình đặt vào nhân vật. Với tôi, đó phải là một sự kết hợp có ý thức. Diễn viên phải đủ “rỗng” để “rót đầy” nhân vật nhưng cũng phải đủ tỉnh táo để kiểm soát, để dẫn dắt. Nếu không giữ được sự cân bằng đó, đặc biệt với những vai nặng và nhiều tầng như hoàng tử quỷ, rất dễ bị cuốn đi quá xa, cả trên phim lẫn ngoài đời.
Khi muốn thực sự bước vào nhân vật, điều đầu tiên tôi phải làm là tạm thời không còn là chính mình nữa. Tôi cần đứng ra ngoài bản thân để quan sát nhân vật – người này nghĩ gì, cảm thấy gì, hành động ra sao, và vì sao họ lại như vậy. Khi đã hiểu được nhân vật ở mức căn bản, tôi mới bắt đầu đặt những trải nghiệm, kinh nghiệm sống của mình vào để xem có thể kết nối ở đâu, kết hợp như thế nào.
Nếu chỉ dựa vào lý thuyết, vào phân tích thuần túy thì nhân vật sẽ rất đúng nhưng không sinh động. Hay nếu chỉ phó thác vào cảm xúc thì rất dễ bị lệch. Phương án tốt nhất luôn là sự kết hợp giữa cả hai khi hai cái tôi cùng tồn tại, hỗ trợ cho nhau.
Chúng phải đi song song với nhau nhưng sẽ có thêm một điều mà với tôi đó là yếu tố cao quý nhất của người diễn viên – trí tưởng tượng. Người diễn viên phải tưởng tượng được tất cả: Phiên bản của mình trong vai diễn, nhân vật ấy sẽ tồn tại như thế nào và mình cần làm gì để chạm tới nhân vật. Tôi phải hình dung mọi khả năng. Một vai diễn luôn có rất nhiều tình huống khác nhau tồn tại trong trí tưởng tượng. Thật ra, những gì bạn nhắc đến – niềm tin, tưởng tượng, phán đoán, cảm thụ, hành động, thậm chí cả sự hiểu lầm – đều là những nguyên tắc cốt lõi của nghề diễn. Có thể nghe thì đơn giản nhưng khi mình sống đúng với chúng, chúng mang lại hiệu quả rất thật.
Thật ra tôi không phải kiểu người luôn đặt nặng các cột mốc. Tôi cũng ít khi nghĩ về giải thưởng hay những con số. Điều tôi quan tâm nhất vẫn là khán giả có nhìn thấy cách tôi đang làm nghề như thế nào hay không. Tôi chỉ mong họ cảm nhận được sự nghiêm túc, sự thay đổi và nỗ lực của mình trong từng vai diễn. Nếu khán giả nhìn thấy được những điều đó, thì bản thân một năm như vậy đã đủ ý nghĩa.
Thời gian vừa rồi, tôi gần như dành trọn cho âm nhạc; và khi tôi nhìn anh em quay lại với phim ảnh, tôi chợt thấy nhớ nghề thật sự. Đã đến lúc phải quay lại quỹ đạo chính, trở về với con người tôi khi bắt đầu bước vào nghề. Thực tế là gần hai năm qua, tôi hầu như không nhận phim và phải từ chối khá nhiều kịch bản. Không phải vì không muốn, mà đơn giản là thời gian không cho phép. Nhiều phim thậm chí liên hệ trước một, hai năm rồi chờ. Vì vậy, nếu nói về năm tới, thì thật ra nhiều lời mời đã bắt đầu từ năm nay rồi.
Tôi xem đó là một tín hiệu tích cực. Ít nhất là mình biết khi mình sẵn sàng quay lại, điện ảnh vẫn còn chỗ cho mình và mình vẫn còn được chờ đợi.
Cảm ơn những chia sẻ của Anh Tú.
