Cảm ơn bạn. Được vinh danh tại SIP Awards là một cột mốc rất đặc biệt. Với cá nhân tôi, đó là sự công nhận cho quyết định rẽ hướng tưởng chừng “điên rồ” khi rời bỏ sự nghiệp công nghệ toàn cầu để trở về vạch xuất phát, bắt đầu lại từ hạt gạo. Còn với Rượu Làng, điều đó như một “tấm hộ chiếu” để tự tin bước ra thế giới, chứng minh rằng một sản phẩm thủ công của Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục khẩu vị quốc tế. Giải thưởng mang đến niềm tự hào, nhưng cũng đi cùng với áp lực: Phải giữ chất lượng ổn định, tiếp tục đổi mới và làm tốt hơn mỗi ngày.
Điều đó đến từ sự chân thật. Chúng tôi không chỉ kể một câu chuyện đẹp để trang trí thương hiệu, mà thực sự sống cùng câu chuyện ấy. Ngay từ thiết kế chai đã in hình bông lúa – biểu tượng của hạt gạo, linh hồn trong đời sống người Việt. Cái tên “Làng” cũng không phải ngẫu nhiên, mà là cách tôi bày tỏ tình yêu và sự tri ân với di sản, với nghề thủ công truyền thống nơi làng quê.
Quan trọng hơn, nguyên liệu của chúng tôi đến từ nếp Tài, giống lúa bản địa quý, được bà con người Dao ở Bắc Kạn canh tác theo chuẩn hữu cơ Nhật Bản. Sự lao động bền bỉ của họ, cùng khí hậu, thổ nhưỡng và nguồn nước trong lành của vùng núi phía Bắc, đã thấm vào từng giọt rượu.
Bởi vậy mà mỗi chai Rượu Làng không chỉ là một sản phẩm, mà là kết tinh của đất trời, của con người, của ký ức quê hương. Đó mới thực sự là “sự bình yên và hồn làng” hiện hữu, vượt ra ngoài một câu chuyện kể trên nhãn chai.
Với tôi, Rượu Làng không chỉ là một thương hiệu, mà còn là một cam kết gắn bó cùng cộng đồng. Chúng tôi lựa chọn nguyên liệu hữu cơ và tự nhiên từ chính những nông trại xanh của bà con: Nếp Tài do đồng bào Dao canh tác ở Bắc Kạn, thanh long đỏ từ vùng Vĩnh Phúc – vựa thanh long lớn nhất miền Bắc, hay vải thiều từ Lục Ngạn, Bắc Giang.
Đặc biệt, chúng tôi hợp tác độc quyền với Hợp tác xã Yến Dương để phát triển và mở rộng nương lúa nếp Tài đạt chứng chỉ hữu cơ Nhật Bản. Không chỉ bao tiêu đầu ra, Rượu Làng còn góp phần giúp bà con xoá đói giảm nghèo và giữ gìn giống lúa quý hiếm.
Bên cạnh đó, The Village Château Distillery tạo công ăn việc làm trực tiếp cho lao động địa phương. Từ hạt gạo đến bàn tay người thợ, mọi công đoạn đều gắn liền với con người và mảnh đất quê hương. Đó là cách chúng tôi hiện thực hóa việc “hỗ trợ cộng đồng” một cách thiết thực và bền vững.
Tôi sinh ra và lớn lên ở một làng quê Việt Nam. Việt Nam cho tôi rất nhiều thứ bao gồm gia đình, ký ức tuổi thơ và nền tảng để vươn ra thế giới. Sau này, tôi rời quê hương, đi học và làm việc ở nhiều quốc gia, xây dựng sự nghiệp trong ngành công nghệ tại Facebook, Google và khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech).
Thế nhưng, khi startup fintech thất bại, tôi coi đó như một “wake-up call”. Thất bại ấy không thuần túy là mất mát, mà là cơ hội để nhìn lại con đường mình thực sự muốn đi. Tôi nhận ra sâu trong lòng luôn đau đáu phải làm một điều gì đó gắn với Việt Nam, với cội nguồn. Và chính bước ngoặt trong nhận thức đó đã thôi thúc tôi trở về, chọn hạt gạo và rượu thủ công để bắt đầu một hành trình mới – nơi vừa mang dấu ấn cá nhân, vừa mang ý nghĩa cống hiến.
Lúa từ lâu đã là “hạt vàng” của người Việt, gắn với cơm ăn, áo mặc và cả những chén rượu quê trong lễ nghi, đoàn viên. Thế nhưng, rượu truyền thống Việt Nam lại gần như vô danh trên bản đồ thế giới. Nhật có sake, Hàn có soju, Trung Quốc có baijiu – tất cả đều trở thành biểu tượng quốc gia. Tôi tự hỏi: Tại sao Việt Nam, đất nước của lúa gạo, lại chưa có một thương hiệu rượu gạo được nâng tầm? Và đó chính là lý do tôi chọn rượu: Không chỉ là cơ hội kinh doanh, mà còn là sứ mệnh – đưa hương vị gạo Việt ra thế giới.
Ngày trước, ở môi trường các tập đoàn lớn, tôi xem thành công là chức danh, thăng tiến và mức lương. Nhưng với Rượu Làng, định nghĩa ấy đã thay đổi: Thành công không còn là địa vị hay con số, mà là tạo ra giá trị dài lâu – một thương hiệu gắn với bản sắc Việt, có thể sánh ngang sake, soju hay baijiu. Tôi nhớ mãi câu nói của Ralph Waldo Emerson: “Thành công là để lại thế giới này một chút tốt đẹp hơn, và biết rằng chỉ cần một cuộc đời bớt nhọc nhằn vì sự tồn tại của bạn.” Với tôi, thành công chính là để lại di sản, để con tôi và thế hệ sau tự hào khi nhắc đến rượu gạo Việt Nam.
Đúng vậy. Từ một người quen với chiến lược, số liệu và phòng họp, tôi phải học lại từ đầu, từ chọn hạt nếp, nếm thử men cho đến ngồi quầy bar trò chuyện với bartender. May mắn là tôi mang theo được tư duy “lean startup” từ công nghệ – thử nhanh, học nhanh, không sợ thất bại. Bắt đầu nhỏ như một mẻ rượu thử, rồi mở rộng khi có tín hiệu đúng. Nói vui thì, ngày xưa tôi phân tích KPI và thị phần, còn bây giờ tôi phân tích… hương vị và nồng độ.
Tôi bắt đầu xây xưởng từ tháng 1/2024. Gần một năm sau là quá trình tìm nguyên liệu chuẩn, nghiên cứu công thức và xây dựng đội ngũ. Đến Tết Nguyên Đán 2025, Rượu Làng chính thức ra mắt và… “cháy” hàng ngay mùa đầu tiên. Chỉ sau ba quý trong năm 2025, Làng đã có mặt ở hơn 100 outlets, xuất khẩu sang Singapore và giành Double Gold, Gold tại SIP Awards – giải thưởng do chính người tiêu dùng bình chọn. Bài học lớn nhất tôi đúc kết được là đừng chờ sản phẩm hoàn hảo mới ra thị trường. Ngay từ công thức pilot, tôi đã mang đi thi quốc tế, mời chuyên gia tasting và lấy phản hồi để hoàn thiện. Chính sự dám thử – dám học ấy giúp Rượu Làng trưởng thành nhanh chóng.
Với Rượu Làng, tôi không chọn một bên, mà kết hợp cả hai. Từ công nghệ và tài chính, tôi mang theo tư duy hệ thống và dữ liệu để phân tích hành vi tiêu dùng, nắm bắt xu hướng cocktail, thị trường và kênh phân phối. Nhưng để tạo nên một thương hiệu F&B bền vững, sản phẩm không thể chỉ dựa trên con số, nó phải kể được một câu chuyện chân thật về Việt Nam: Từ hạt nếp Tài của người Dao, đến hình ảnh bông lúa trên chai, hay những ly cocktail do bartender sáng tạo mang hồn quê ra thế giới.
Thực tế, thị trường rượu vang và rượu mạnh tại Việt Nam trị giá khoảng 586 triệu USD, nhưng các thương hiệu nội địa hiện mới tập trung vào phân khúc thị trường đại chúng giá rẻ. Ở phân khúc cao cấp, sân chơi gần như hoàn toàn thuộc về rượu quốc tế. Tôi tự hỏi: Tại sao Việt Nam lại không thể có một thương hiệu rượu truyền thống bước vào phân khúc premium (cao cấp)? Nhất là khi người Việt đang ngày càng ủng hộ hàng nội địa, và đã qua rồi thời “của ngoại mới là sang”.
Chính sự giao thoa giữa tư duy logic và sự thấu cảm văn hoá giúp Rượu Làng định hình bản sắc riêng – vừa đủ hệ thống và chuyên nghiệp để cạnh tranh toàn cầu, vừa đủ cảm xúc và câu chuyện để chạm tới trái tim người thưởng thức.
Theo Statista, thị trường đồ uống có cồn Việt Nam trị giá khoảng 7 tỷ USD. Dữ liệu tiêu dùng cho thấy hai xu hướng rõ rệt: Sự dịch chuyển sang sản phẩm premium, thủ công, giàu bản sắc; và sự bùng nổ của văn hóa cocktail. Trong khi đó, rượu truyền thống Việt Nam lại bị gắn mác “rẻ tiền, kém chất lượng, thiếu an toàn”. Rượu Làng chọn đi ngược lại: tập trung vào premium, làm chuẩn mực chất lượng và kể một câu chuyện văn hoá chỉn chu. Nhờ áp dụng dữ liệu và đổi mới sáng tạo, chúng tôi biến một sản phẩm truyền thống vốn bị coi nhẹ thành thương hiệu có thể cạnh tranh toàn cầu.
Đương nhiên là khó lòng tránh khỏi. Trong lĩnh vực công nghệ, người ta hay gọi đó là “Imposter Syndrome”, cảm giác khi bước vào một môi trường toàn cao thủ: Người thì giỏi, người thì giàu trải nghiệm, thậm chí có người vừa giỏi, vừa giàu, vừa đẹp… và bạn sẽ tự hỏi: “Mình có thực sự thuộc về nơi đây không?”
Thời còn làm ở các tập đoàn công nghệ, tôi hay có cảm giác đó. Đồng nghiệp đa phần tốt nghiệp trường top, được gia đình đầu tư từ sớm. Còn tôi – một “học sinh nghèo vượt khó” – nhiều lúc thấy như kẻ ngoài cuộc, cố gắng mãi mà vẫn thấy chưa đủ. Khi ấy, động lực của tôi đơn giản là: Nếu họ giỏi được, thì mình cũng có thể, miễn là nỗ lực nhiều hơn.
Nhưng khi trở thành lãnh đạo, tôi mới hiểu rằng CEO không cần phải là người giỏi nhất ở mọi thứ. Như Ben Horowitz (A16Z) nói, vai trò của CEO là tạo đòn bẩy, để mỗi nhân sự đều làm công ty mạnh hơn, còn CEO chính là người “chỉ huy dàn nhạc”, đưa cả tập thể tiến về phía trước.
Giờ đây, động lực của tôi không còn đến từ việc chứng minh bản thân, mà từ khả năng mà cả một đội ngũ tài năng có thể cùng nhau đạt được. Như với Rượu Làng, chính sức mạnh tập thể ấy mới tạo nên những thành quả vượt xa khả năng của một cá nhân.
Lợi thế đầu tiên chắc là… lên hình lúc nào cũng nổi bật, vì thường tôi là phụ nữ duy nhất trong phòng (cười). Quả thực đây là ngành mà nam giới áp đảo, nhưng phụ nữ có những “vũ khí” riêng: Sự nhạy cảm về hương vị, khả năng lắng nghe và kết nối. Chúng tôi không chỉ làm ra sản phẩm, mà còn biết kể những câu chuyện chạm tới cảm xúc. Và chính sự tinh tế ấy giúp phụ nữ mở ra một không gian mới trong ngành – nơi rượu không chỉ để uống, mà còn để cảm, để nhớ và để tự hào.
Tôi học được rằng khi đem một tư duy từ ngành này áp vào ngành khác, ta tạo ra đột phá. Công nghệ dạy tôi logic, F&B dạy tôi cảm xúc; và giao điểm ấy làm nên bản sắc Rượu Làng.
Tôi tin cuộc đời ngắn ngủi, và cách duy nhất để sống có ý nghĩa là để lại một di sản – không chỉ là sản phẩm, mà còn là những con người, câu chuyện, giá trị văn hóa được nối dài.
